Ενδομητρίωση, Αδενομύωση

ICD-10 : Ν80.9 (= Ενδομητρίωση ΜΚΑ)

Ορισμός

Δημιουργία ιστού, ο οποίος ιστολογικά μοιάζει με βλεννογόνο της μήτρας (ενδομήτριο), αλλά συναντάται σε θέσεις έξω από τον τράχηλο της μήτρας.

 

Συνήθως επεκτείνεται στην πύελο, μερικές φορές στις ωοθήκες (τότε αποκαλείται ‘‘σοκολατούχος κύστη’‘ ή ενδομητρίωμα).

Σε σπάνιες περιπτώσεις η επέκταση γίνεται στους πνεύμονες και την καρδιά.

 

Επίπτωση: Στο 10-15% του συνόλου του γυναικείου πληθυσμού με γυναικολογικά συμπτώματα.

 

Αδενομύωση:

Ειδική μορφή ενδομητρίωσης με ανάπτυξη βλεννογόνου ενδομητρίου στον μυ της μήτρας.

 

Αιτιολογία

Παραμένει άγνωστη η αιτία της εξάπλωσης του ενδομητρικού βλεννογόνου, αν και έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες.

 

Συμπτώματα

Πυελικοί πόνοι, κυκλικοί ή μη-κυκλικοί.

Οι πόνοι περιόδου με σπασμό (σπασμωδική δυσμηνόρροια) αποτελούν τα περισσότερο έκδηλα συμπτώματα, πόνοι στη διάρκεια της συνουσίας (δυσπαρεύνια), άλγος κατά την κένωση του εντέρου.

Η κοιλιαλγία μπορεί να είναι συνεχής.

Άφθονη εμμηνορρυσία (μηνορραγία), στειρότητα.

 

Προσοχή:

Συχνά η διάγνωση καθυστερεί, επειδή ο γιατρός δίνει την απάντηση στην ασθενή ότι τα αίτια είναι ψυχοσωματικά!

 

Η αδενομύωση προκαλεί δυσμηνόρροια, ιδιαίτερα με πόνους στο τέλος της εμμηνορρυσιακής αιμορραγίας.

Δυσπαρεύνια και μηνορραγία.

Οι ενοχλήσεις της ενδομητρίωσης εξαφανίζονται κατά την εμμηνόπαυση.

 

Γυναικολογική εξέταση

Ψηλαφητική ευαισθησία πάνω από την μήτρα, τα εξαρτήματα (της μήτρας), την πύελο, αντίσταση ψηλαφητικά στην πύελο, μη-κινητή μήτρα, μικρές ψηλαφητικές σκληρίες ενδομητρίωσης, ιδιαίτερα στην πίσω πλευρά της μήτρας στο ύψος του ισθμού.

 

Αδενομύωση:

Η μήτρα παρουσιάζει ήπια συμμετρική αύξηση του μεγέθους με ψηλαφητική ευαισθησία.

 

Διερεύνηση

Εξέταση με (δια)κολπικό υπερηχογράφημα, ΜΤ, λαπαροσκόπηση.

 

Θεραπεία

Σε στειρότητα παραπομπή σε κλινική γονιμότητας, ενδεχομένως σε κέντρο εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF).   Πόνοι και αιμορραγίες: Συμπτωματική αντιμετώπιση με παρακεταμόλη σε συνδυασμό με ΜΣΑΦ.   Σε μηνορραγία: Τρανεξαμικό οξύ.   Αν η γυναίκα δεν επιθυμεί εγκυμοσύνη, μπορείτε να προχωρήσετε σε συνεχή χορήγηση θεραπείας με προγεστερόνη για 4-6 μήνες, ώσπου να παύσουν τα σημεία της ενδομητρίωσης, όπως π.χ. δισκία Provera 10mg x1 ή δισκία Primolut-Nor 5mg x2 μέχρι 10mg x2 σε στικτή αιμορραγία. Εναλλακτικά μπορείτε να χορηγήσετε συνδυασμό μονοφασικών αντισυλληπτικών χωρίς διακοπή.   Αδενομύωση: Ήπια ενοχλήματα αντιμετωπίζονται συμπτωματικά, όπως η ενδομητρίωση. Σε έντονα ενοχλήματα ενδεχομένως να χρειαστεί υστερεκτομή. Τα ενοχλήματα της ενδομητρίωσης εξαφανίζονται στην εμμηνόπαυση.   Αντιμετώπιση ενδομητρίωσης από γυναικολόγο: Ορμονική: Δαναζόλη, γεστρινόνη και αγωνιστές GnRH.   Χειρουργική: Λαπαροσκόπηση ή λαπαροτομία.   Σε ενδομητρίωμα: Ωοθηκεκτομή, απομάκρυνση των σκληριών της ενδομητρίωσης, των συμφύσεων, ίσως υστερεκτομή. Όλες οι θεραπείες από γυναικολόγο εμπερικλείουν τον κίνδυνο υποτροπής (15-20%).   Φαρμακευτική αγωγή   Αναλγητικά Παρακεταμόλη.   Αναστολείς αιμορραγίας Τρανεξαμικό οξύ.   ΜΣΑΦ Δεξιβουπροφαίνη. Δικλοφαινάκη. Ιβουπροφαίνη. Κετοπροφαίνη. Ναπροξένη.   Ορμόνες   Συνδυασμός αντισυλληπτικών, μονοφασικά: Αιθυνελοιστραδιόλη + δροσπιρενόνη. Αιθυνελοιστραδιόλη + λεβονοργεστρέλη.    Γεσταγόνο Μεδροξυπρογεστερόνη. Νορεθιστερόνη.