Οσφυαλγία

Οσφυαλγία, Λουμπάγκο, Πόνος μέσης

Βλέπε παρακάτω για συγκεκριμένα νοσήματα της ΣΣ:

Κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου/ισχιαλγία, Οξεία οσφυαλγία, Σύνδρομο Piriformis, Ανεπάρκεια οσφυϊκής μοίρας ΣΣ, Σπονδυλική στένωση.

Αιτίες

Συχνά μυϊκής προέλευσης:

Συνήθως αγύμναστη ΣΣ με κακή ανάπτυξη της μυϊκής μάζας.

Σε εκφυλιστικές αλλοιώσεις της ΣΣ απαιτείται αυξημένος τόνος των μυών της ΣΣ, ώστε να διατηρηθεί η στάση της. Συχνά δεν μπορεί να προσδιοριστεί κάποια υποκείμενη κάκωση ή νόσημα.

Τα πιο συνηθισμένα ειδικά νοσήματα της ΣΣ παρουσιάζονται παρακάτω στη διαφορική διάγνωση.

Γενικά ισχύει ότι σε νέα άτομα πρέπει κάποιος να αναζητάει φλεγμονώδες νόσημα της ΣΣ, ενώ άλλη προέλευση του πόνου μπορεί να είναι από μεσοσπονδύλιους αρθρικούς δίσκους των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων ή από συνδέσμους.

Έχει διαπιστωθεί ότι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες, όπως η δυσαρέσκεια, όσο αφορά την εργασία και η φτωχή δυνατότητα μεταβολής της εργασιακής κατάστασης, αυξάνουν δραστικά τον κίνδυνο για μακροχρόνια προβλήματα της ΣΣ.

Σε χρόνιες περιπτώσεις με διάρκεια νόσου σχεδόν ένα χρόνο, όπου έχει αποκλειστεί υποκείμενη σωματική αιτία, έχει διαπιστωθεί ότι μία διαταραγμένη κεντρική ρύθμιση του πόνου διατηρεί ένα χαμηλό κατώφλι αντίληψης πόνου διαμέσου αρκετών μηχανισμών.

Εργασιακές δραστηριότητες, όπως επαναμβανόμενη ανύψωση βάρους, ιδιαίτερα σε εργασία με στάσεις σώματος σε κάμψη και σε στροφή, καθώς και εργασία σε δονούμενη επιφάνεια, όπως τρακτέρ, αυξάνουν τον κίνδυνο πόνου της ΣΣ.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι η φυσική απραξία με φτωχή ανάπτυξη του μυϊκού ιστού της ΣΣ, η υπερκατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα.

Συμπτώματα

Κόπωση-/αίσθημα δυσκαμψίας, πόνος, οσφυαλγία χαμηλά στην περιοχή των γλουτών.

Ο πόνος μπορεί επίσης να ακτινοβολεί στο ένα ή και τα δύο κάτω άκρα μέχρι τα ιγνύα.

Στο 80% υποχωρεί αυτόματα μέσα σε 2 εβδομάδες και στο 90% μέσα σε 2-3 μήνες.

Προσβάλλει περίπου το 80% όλων των ενηλίκων κάποια φορά στη διάρκεια της ζωής.

Σε καταστάσεις, όπως δυσχέρεια ούρησης, ακράτεια κοπράνων και/ή πάρεση ουροδόχου κύστης και αντίστοιχα αναισθησία ‘’τύπου σέλας’’, απαιτείται επείγουσα επικοινωνία με ορθοπαιδικό.

Αντικειμενική εξέταση

Εξέταση με επικέντρωση στην κινητικότητα της ΣΣ, τη στάση του σώματος, το μυϊκό ιστό (ακόμη και στο βάθος γλουτιαία), καθώς και νευρολογική εκτίμηση των κάτω άκρων.

Τα ευρήματα ποικίλλουν από μεγάλη δυσκολία μετακίνησης στις οξείες οσφυαλγίες μέχρι τις χρόνιες με φυσιολογική κινητικότητα.

Μετά από προβλήματα της ΣΣ για κάποιο χρονικό διάστημα συχνά ο μυϊκός ιστός παρασπονδυλικά είναι τεταμένος.

Συχνά διαπιστώνεται φτωχή ανάπτυξη του μυϊκού ιστού της ΣΣ και της κοιλίας, όπως και δύσκαμπτους και κοντούς ιγνυακούς τένοντες (στην πίσω επιφάνεια των μηρών).

Διαφορική διάγνωση

Από την εκφυλιστική νόσο του μεσοσπονδύλιου δίσκου (διαφυγή νευροδιεγερτικών ουσιών από τον εκφυλισμένο μεσοσπονδύλιο δίσκο).

Κυρίως ηλικιωμένα άτομα, εικόνα εντοπισμένου πόνου, που σχετίζεται με καταπόνηση σε κάποιο/κάποια τμήματα, συχνά πόνοι οξείας μορφής, που αντανακλούν στην περιοχή της κοιλιάς σε παραπάτημα κτλ.

Παραμορφωτική σπονδυλίτιδα (ακτινολογική διάγνωση, συχνότερα απουσία κλινικής εικόνας νόσησης), οστεοαρθρίτιδα μεσοσπονδυλικών αρθρώσεων, χαμήλωμα πυέλου (διαφορά μήκους κάτω άκρων;).

Η κλινική διάγνωση είναι δυσχερής.

Σε υποψία παραπομπή για ακτινογραφία για επιβεβαίωση.

Διαφορά μικρότερη των 2 εκατοστών μεταξύ του έσω σφυρού και της πρόσθιας άνω λαγόνιας άκανθας θεωρείται ότι δε δίνει συμπτώματα.

Σπονδυλαρθρίτιδα κυρίως πρωινή δυσκαμψία-πόνος, κάταγμα συμπίεσης (ειδικά σε χρήση κορτιζόνης ή ηλικίας πάνω από τα 70), επίσης κάταγμα ιερού οστού από οστεοπόρωση,

σπονδυλίτιδα/ δισκίτιδα (πυρετός, ψηλαφητική ευαισθησία, υψηλή TKE – φυματίωση;),

πυελονεφρίτιδα,

αναφερόμενος πόνος (κυρίως από τους πνεύμονες, τον υπεζωκότα, το στομάχι, τη χολή, το πάγκρεας, το έντερο, το ουροποιητικό σύστημα, τα γεννητικά όργανα – συχνότερα πόνος στη ΘΜΣΣ),

κατάχρηση/-εξάρτηση από το αλκοόλ (συχνά προκαλεί ενοχλήσεις στη μέση),

σπονδυλική στένωση (βλέπε χωριστό υποκεφάλαιο παρακάτω),

αορτικό ανεύρυσμα, όγκος ΣΣ, μυέλωμα,

μεταστάσεις (κυρίως καρκίνος προστάτη, καρκίνος πνευμόνων, καρκίνος μαστού),

νεφρολιθίαση (βλέπε χωριστό υποκεφάλαιο),

καρκίνος νεφρού, σκωληκοειδίτιδα (βλέπε χωριστό υποκεφάλαιο),

καρκίνος ορθού,

ΠΣΧ (πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα, ηπατική νόσος με πόνους ακόμη και στη ΣΣ-κοιλιά), νευραλγία (έρπητας ζωστήρας, μπορέλια),

προηγούμενη εγκυμοσύνη, φλεγμονή ωοθηκών, πνευμονική εμβολή.

Διερεύνηση

Τις πρώτες 1-2 εβδομάδες χαμηλό προφίλ στη διερεύνηση σε συνδυασμό με τυχόν γραπτή περιγραφή της αντικειμενικής εξέτασης της ΟΜΣΣ, όπως και της νευρολογικής εκτίμησης των κάτω άκρων στο έγγραφο της αναρρωτικής άδειας.

Σε επιμονή των ενοχλήσεων έλεγχος ΤΚΕ, Hb, CRP, στικ ούρων, επίδραση ψυχοκοινωνικών παραγόντων, ίσως α/α.

Σε προβλήματα ΟΜΣΣ μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας (> 1 μήνα) η εξέταση συμπληρώνεται και με ηλεκτροφόρηση-ορού, ασβέστιο-ορού, αμυλάση-ορού, ALAT, ALP, δακτυλική εξέταση προστάτη, PSA-ορού, ίσως ΜΤ σε νευρολογικό έλλειμμα, διερεύνηση αποκατάστασης διαμέσου του εργοδότη.

Ιδιαίτερη προσοχή σε:

Συμπτώματα ισχιαλγίας με επίδραση σε νεύρα, σοβαρή έκπτωση κινητικότητας, πόνο ράχης σε παιδιά μικρότερα των 18 ετών, ΤΚΕ πάνω από 20, πυρετό, συνεχή πόνο στη διάρκεια της νύχτας, αξιοσημείωτη πρωινή δυσκαμψία, προσβολή περιφερικών αρθρώσεων, ιρίτιδα/ ουρηθρίτιδα/ κολίτιδα, βίαιο τραυματισμό στο ατομικό αναμνηστικό, αδιευκρίνιστη απώλεια βάρους, ευαισθησία στην επίκρουση των σπονδύλων, προοδευτικά αυξανόμενα συμπτώματα πριν από την ηλικία των 40 ετών, προηγούμενη νόσηση από καρκίνο (εδώ τα φυσιολογικά ευρήματα της α/α δεν επαρκούν σε μακροχρόνιους πόνους.

Συμπληρώστε με σπινθηρογράφημα οστών ή διαφορετικά ΜΤ), σοβαροί πόνοι ή έναρξη πόνου μετά την ηλικία των 55 ετών, κληρονομικότητα για κακοήθεια.