Σωματόμορφες διαταραχές – Αδιαφοροποίητες σωματόμορφες διαταραχές

ICD-10 : F45.1 || DSM-IV: 300.81

Ορισμός

Τουλάχιστον μία ενόχληση (π.χ. κόπωση, απώλεια όρεξης, στομαχικές διαταραχές, διαταραχές ουροφόρων οδών), οι οποίες έχουν ξεκινήσει τουλάχιστον πριν έξι μήνες.

Αποτελεί προϋπόθεση ότι μετά από τη διερεύνηση τα συμπτώματα δε θα πρέπει να οφείλονται σε νόσο/ κατάχρηση/ χρήση φαρμάκων.

Οι διαμαρτυρίες σχετικά με τα συμπτώματα σε γνωστή νόσο είναι επίμονα και προκαλούν μεγαλύτερη δυσλειτουργία από εκείνη που είναι εύλογα αναμενόμενη με βάση το ιστορικό, τη φυσική εξέταση ή τα αποτελέσματα του εργαστηρίου.

 

Τα συμπτώματα θα πρέπει να προκαλούν σαφή ταλαιπωρία ή επιδείνωση της λειτουργίας σημαντικών στοιχείων, να έχουν διάρκεια τουλάχιστον έξι μηνών, να μην αποδίδονται περισσότερο σε κάποια άλλη ψυχική διαταραχή

(βλέπε στη διαφοροδιάγνωση) και να μην τα προκαλεί ο ασθενής ούτε να τα προσποιείται σκόπιμα.

 

Αιτίες

Από την πλευρά της ψυχολογικής ερμηνείας οφείλεται στο ότι τα συναισθήματα (συχνότερα φόβος/ άγχος) δεν ερμηνεύονται, όπως θα έπρεπε, αλλά ως πρωταρχικές οργανικές εκδηλώσεις.

Η οργανική επίδραση προκύπτει λόγω ενεργοποίησης του συμπαθητικού νευρικού συστήματος.

Όλα όσα βιώνουμε αποκτούν μία σωματική/ φυσιολογική συσχέτιση, σε άλλους περισσότερο και σε άλλους λιγότερο.

 

Συμπτώματα

Ο ασθενής είναι πραγματικά ανήσυχος για τα συμπτώματά του και υπερβολικά απορροφημένος από αυτά.

Εκείνος/εκείνη αναζητάει πολλούς γιατρούς, αλλά μερικές φορές τριγύρω από τις υγειονομικές υπηρεσίες.

Ο ασθενής εγκλωβίζει τα συνηθισμένα μηνύματα του σώματος και προσηλώνεται σε αυτά.

 

Διαφορική διάγνωση

Σωματική ασθένεια, αγχώδης διαταραχή, συμπτώματα, που οφείλονται σε ψυχοκαταπόνηση, διαταραχή ύπνου, κατάθλιψη, διάφορες σωματόμορφες διαταραχές (π.χ. σωματόμορφες διαταραχές, σωματόμορφη διαταραχή πόνου), σεξουαλική δυσλειτουργία (π.χ. δυσπαρεύνια), ψυχωσική νόσος.

 

Θεραπεία

Αφού έχουν αποκλειστεί διάφορες άλλες λογικές αιτίες των συμπτωμάτων, χρειάζεται να διακοπεί η διαδικασία διερεύνησης, ώστε να μην καταλήξει ο ασθενής ‘’στο κανάλι των παραπομπών’’. Είναι σημαντική η διαρκής ιατρική επικοινωνία, ώστε να αποφευχτεί το τριγύρισμα του ασθενή στις υγειονομικές υπηρεσίες. Προσεκτική ενημέρωση του ασθενή σχετικά με το ότι οι διάφορες λειτουργίες του σώματος γίνονται αισθητές ακόμη και στις φυσιολογικές περιπτώσεις, αλλά τα μηνύματα συχνότερα ‘’φιλτράρονται και δεν προχωρούν’’. Ο φόβος του ασθενή οδηγεί σε επιδείνωση. Ενημέρωση για το πόσο συνηθισμένες είναι οι συγκεκριμένες διαταραχές και για το ότι εκείνο που χρειάζεται από εκεί και πέρα είναι να επικεντρωθεί σε άλλα πράγματα της ζωής του, από το να ασχολείται με τα μηνύματα του σώματος. Ίσως παραπομπή σε φυσιοθεραπευτή για ασκήσεις επίγνωσης του σώματος, ενδεχομένως γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, για να αντιμετωπίζει τα σωματικά του συμπτώματα. Ενδεχομένως σκεύασμα-SSRI σε συσσώρευση άγχους.