Επίσταξη, Ρινορραγία

ICD-10 : R04

Αιτιολογία

Τραυματισμός της μύτης και του βλεννογόνου της, ’’σκάλισμα’’ μύτης, ξένο σώμα, μεταβολές του βλεννογόνου (κρυολόγημα – αυξημένη ευαισθησία), επιφανειακά αιμοφόρα αγγεία, κυρίως στο πλέγμα (ή κηλίδα) του Kiesselbach.

Χορήγηση φαρμάκων (ρινικά στεροειδή, κατάχρηση στυπτικών ρινικών σταγόνων, ακετυλοσαλικυλικό οξύ, ασενοκουμαρόλη [ή βαρφαρίνη]), όγκοι, θηλώματα, αιμαγγειώματα, νεανικά αγγειοϊνώματα, τηλαγγειεκτασίες (ευρυαγγείες), νόσος Osler, υψηλή αρτηριακή πίεση, λευχαιμία, διαταραχές αιμόστασης (διαταραχές αιμοπεταλίων, νόσος von Willebrand).

Σύνδρομο Ehlers-Danlos (μειωμένη συνεκτικότητα του συνδετικού ιστού, στην οποία συμπεριλαμβάνονται και τα αιμοφόρα αγγεία, αυξημένη κινητικότητα των αρθρώσεων).

 

Διερεύνηση

Αρτηριακή πίεση.

Φάρμακα (ακετυλοσαλικυλικό οξύ; Ασενοκουμαρόλη ή βαρφαρίνη, ΝΟΑΚ;).

Επισκόπηση ρινός.

Ίσως να έχει επηρεαστεί ο χρόνος ροής, ο aPTT, ο INR.

 

Θεραπεία

Στο σπίτι: Καθιστή θέση. Φυσήξτε τη μύτη, ώστε να παραμένει καθαρή, πιέστε τα ρινικά πτερύγια για 10 λεπτά με τα δάκτυλα. Αν αυτό δε βοηθάει, τοποθετήστε μέσα στα ρουθούνια ένα τολύπιο βαμβακιού εμποτισμένο με π.χ. ξυλομεταζολίνη (αγγειοσυσπαστικό) και μαγειρικό λάδι.   Πιέστε πάλι τα πτερύγια, τοποθετήστε μία παγωμένη πετσέτα πάνω από τη μύτη (προκαλεί έκλυση συμπαθητικού αντανακλαστικού – επιφέρει σύσπαση των αγγείων της μύτης) ή διαφορετικά τοποθετήστε ένα τεμάχιο πάγου στη στοματική κοιλότητα. Αν η ρινορραγία επιμένει πάνω από 30 λεπτά, χρειάζεται αντιμετώπιση από γιατρό.   Στο ιατρείο: Ο τρόπος αντιμετώπισης εξαρτάται από το σημείο της αιμορραγίας.   Αιμορραγία από ορατά αγγεία πάνω στο ρινικό διάφραγμα: Χρησιμοποιήστε τη συσκευή αναρρόφησης, μέχρι να καθαρίσει η μύτη από το αίμα, εντοπίστε το σημείο της αιμορραγίας. Τοποθετήστε τολύπιο, εμποτισμένο σε λιδοκαΐνη-αντιισταμινικό τοπικής εφαρμογής ή σπρέι ξυλοκαῒνης και ‘’κοινό ρινικό σπρέι’’ ή Spongostan εμποτισμένο σε τρανεξαμικό οξύ, αν χρειαστεί με προσθήκη και αδρεναλίνης. Αφήστε το να δράσει για 5 λεπτά.   Ποτέ μην κάνετε καυτηριασμό κατά τη διάρκεια της αιμορραγίας. Χρησιμοποιήστε χρωμικό οξύ ή νιτρικό άργυρο σε μία μεταλλική βελόνα. Μόνο μία πλευρά κάθε φορά, γιατί υπάρχει κίνδυνος διάτρησης. Μετά από αυτό τοποθετήστε ένα τεμάχιο γάζας εμποτισμένο σε λάδι, το οποίο ο ασθενής θα αφαιρέσει μόνος του μετά από δύο ώρες.   Αιμορραγία χωρίς ορατή αιμορραγική εστία: Καθαρίστε την περιοχή, αναρροφήστε τα παλαιά πήγματα αίματος ή πείτε στον ασθενή να φυσήξει τη μύτη του, για να τα απομακρύνει. Τοποθετήστε αιμοστατικό σπόγγο τύπου Spongostan, εμβαπτισμένο σε τρανεξαμικό οξύ, προτιμότερο με προσθήκη αδρεναλίνης.   Αιμορραγία από τις ρινικές κόγχες ή από υψηλό σημείο της μύτης: Προσεκτικά κάντε επιπωματισμό με υλικό επιπωματισμού, εμβαπτισμένο σε τρανεξαμικό οξύ.   Οπίσθια ρινική αιμορραγία: Αρχικά δοκιμάστε να σταματήσετε την αιμορραγία, όπως θα κάνατε σε αιμορραγία χωρίς ορατή αιμορραγική εστία, τοποθετήστε όμως το υλικό επιπωματισμού ακόμη πιο βαθιά. Αν αυτό δε βοηθά, τοποθετήστε έναν καθετήρα Foley νούμερο 12. Σπρώξτε τον στη μύτη, ώστε να προχωρήσει πιο πέρα από τη βάση της μύτης, μέχρι να φανεί στο πίσω μέρος του φάρυγγα (στο ύψος της σταφυλής). Γεμίστε τον αεροθάλαμο του καθετήρα με 8 ml φυσιολογικό ορό ή νερό. Στη συνέχεια τραβήξτε τον καθετήρα προς τα έξω, μέχρι να σταθεροποιηθεί και να αποφράξει την οπίσθια ρινική χοάνη. Μετά γεμίστε τον καθετήρα με νερό, μέχρι να σταματήσει η αιμορραγία στο φάρυγγα. Στη συνέχεια επιπωματίστε με υλικό επιπωματισμού, εμβαπτισμένο σε τρανεξαμικό οξύ. Μετά κάνετε και πρόσθιο επιπωματισμό. Στερεώστε τον καθετήρα στο ρουθούνι. Προσοχή, όσο αφορά την πίεση, που ασκείται στο ρινικό πτερύγιο. Παραπέμψτε τον ασθενή σε ΩΡΛ/κή κλινική για επιπλέον αντιμετώπιση. Σε οπίσθια ρινική αιμορραγία να εξασφαλίζετε πάντα μία φλεβική οδό.   Προληπτικά: Όταν πρόκειται για ξηρούς βλεννογόνους και υποψία ‘’σκαλίσματος’’ της μύτης ως αιτίας της αιμορραγίας, θα πρέπει να γίνεται χρήση ειδικού ελαίου (Nozoil). Καθημερινή χρήση στη διάρκεια του χειμερινού ηλιοστασίου.   Φαρμακευτική αγωγή   Αναισθητικά Λιδοκαΐνη.   Αποσυμφορητικά Αδρεναλίνη. Ξυλομεταζολίνη. Υδροχλωρική λιδοκαῒνη-ναφαζολίνη.   Αντιινωδολυτικό Τρανεξαμικό οξύ.   Για επιπωματισμό μύτης Αιμοστατικές γάζες Spongostan.   Σύμφωνα με τη δική μας επαγγελματική εμπειρία: Σε καυτηριασμό: Ο νιτρικός άργυρος/το χρωμικό οξύ σταθεροποιείται καλύτερα στη μεταλλική βελόνα, αν κάνετε ένα είδος βρόχου με μία λαβίδα pean. (Dr Kingstam, Trollhättan)