Σκληρίες οσχέου

Ορισμός

Σκληρία οσχέου, την οποία είτε διαπιστώνει ο ίδιος ο ασθενής (συχνότερα) ή ο γιατρός κατά την εξέταση ρουτίνας του οσχέου.

Μερικές φορές υπάρχει ευαισθησία, αλλά τις περισσότερες φορές διαπιστώνεται μόνο ένα ’’οζίδιο χωρίς ευαισθησία’’ και γενικά χωρίς συμπτώματα.

Αιτία

Υδροκήλη: Συλλογή υγρού στην ελυτροειδή απόφυση, που βρίσκεται έξω από τους όρχεις.

Σπερματοκήλη/ κύστη επιδιδυμίδας:

Παραμονή σε διάφορες θέσεις, η οποία συχνά συνδέεται με το μέσο διάφραγμα του όρχεως (Αλλήρειο ή ορχικό δικτύο), όπου πολλά τέτοια εσπειραμένα σπερματοφόρα σωληνάρια συγκλίνουν, ώστε βαθμηδόν να γίνονται απλώς ένας πόρος επιδιδυμίδας.

Κιρσοκήλη:

Κιρσοί σπερματικού (ή ελικώδους) πλέγματος.

Συμπτώματα

Υδροκήλη:

Μονόπλευρη, μερικές φορές αμφοτερόπλευρη με μέτριο ως έντονο κλυδάζον οίδημα στο όσχεο.

Η ευαισθησία είναι σπάνια.

Συνηθισμένο ακίνδυνο εύρημα.

Οι υδροκήλες μεγάλου μεγέθους μερικές φορές δημιουργούν κοσμητικό πρόβλημα ή είναι ενοχλητικές.

Όταν εμφανίζονται γρήγορα, ζητήστε υπερηχογράφημα – καρκίνος όρχεος;

Σπερματοκήλη/ κύστη επιδιδυμίδας:

Μονόπλευρη, συχνά μεγέθους περίπου μπίλιας (το οποίο, όμως μπορεί να ποικίλλει), σπάνια ευαίσθητη, συνηθισμένο εύρημα, ακίνδυνη.

Οι μεγάλου μεγέθους σπερματοκήλες μερικές φορές δημιουργούν ενοχλήσεις.

Δεν είναι σπάνιο να ανησυχεί ο ασθενής για πιθανή κακοήθεια.

Κιρσοκήλη:

Αίσθημα βάρους και πίεσης στο ένα ημιμόριο του οσχέου (μερικές φορές αμφοτερόπλευρα).

Επιδεινώνεται στην όρθια θέση.

Ανώδυνο.

Αντικειμενική εξέταση

Υδροκήλη:

Μερικές φορές πιεστική σκληρία με ήπιο κλυδασμό. Φωτοδιαπερατή.

Σπερματοκήλη/ κύστη επιδιδυμίδας:

Κυστική βλάβη, συχνά αρκετά σκληρή, που κατά κανόνα διαχωρίζεται με σαφήνεια από τους όρχεις.

Σε αμφιβολία υπερηχογραφικός έλεγχος.

Κιρσοκήλη:

Έντονη σκληρία, που ασκεί πίεση κατά κανόνα αριστερόπλευρη.

Αυξάνεται σε όρθια θέση, καθώς και με τη δοκιμασία Valsalva.

Συνήθως κατά την επισκόπηση διαπιστώνεται με σαφήνεια το ελικοειδές φλεβικό πλέγμα.

Διαφορική διάγνωση

Επιδιδυμίτιδα:

Συνήθως οι παραπάνω καταστάσεις δε συνοδεύονται από πυρετό ούτε από έντονη ευαισθησία.

Συνηθέστερα σε ηλικία 19-40 ετών (κυρίως χλαμύδια) ή σε ηλικιωμένο άντρα.

Αν κάποιος ηλικιωμένος, που φέρει καθετήρα, αναζητεί ιατρική βοήθεια για επώδυνη σκληρία στο ένα ημιμόριο του οσχέου, η οποία μάλιστα συνοδεύεται από πυρετό, τότε πρέπει η συγκεκριμένη κατάσταση να αντιμετωπίζεται ως οξεία επιδιδυμίτιδα.

Ως θεραπεία συνιστάται η χορήγηση αντιβιοτικών.

Απαιτείται εισαγωγή, όταν έχει επηρεαστεί η γενική κατάσταση ή σε υψηλό πυρετό.

Είναι δυσχερής η διάκριση από τη συστροφή όρχεος.

Σε αμφιβολία, παραπέμψτε επειγόντως.

Συστροφή όρχεως:

Όταν ένα μικρό αγόρι ή ένας νεαρός (έφηβος) προσέρχεται στο ιατρείο εξαιτίας άλγους αιφνίδιας έναρξης στο όσχεο, τότε σε γενικές γραμμές δε σχετίζεται με τις παραπάνω διαγνώσεις.

Παραπομπή αμέσως σε ΤΕΠ χειρουργικής, νηστικός.

Θυμηθείτε ότι η συστροφή όρχεως μπορεί να παρουσιαστεί και σε ασθενείς ώριμης ηλικίας.

Συστροφή υδατίδας κύστης Morgagni:

Δε χρειάζεται να το σκεφτείτε στη συγκεκριμένη περίπτωση.

Κατά κανόνα η διάγνωση γίνεται διεγχειρητικά κατά τη διερεύνηση, που γίνεται σε υποψία συστροφής όρχεως.

Καρκίνος όρχεως:

Πρέπει πάντα να εξετάζεται το ενδεχόμενο καρκίνου σε σκληρία στο όσχεο, η οποία δε ΔΙΑΧΩΡΙΖΕΤΑΙ από τον όρχι.

Όταν τα ευρήματα είναι τυπικά για καρκίνο, επικοινωνήστε τηλεφωνικά με ουρολόγο και αποφασίστε με εκείνον για τον τρόπο επικοινωνίας του ασθενή μαζί του, όσο αφορά τη συζήτηση και την ενημέρωση του ασθενή.

Διαφορετικά στείλτε παραπεμπτικό για υπερηχογραφικό έλεγχο, ο οποίος πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν συντομότερα.

Σε όλες τις περιπτώσεις, εκτός από την περίπτωση εκείνη στην οποία το υπερηχογράφημα αποκαλύπτει εντελώς ομοιογενή αρχιτεκτονική στο παρέγχυμα των όρχεων, απαιτείται επικοινωνία με ουρολόγο για εκτίμηση.

Παραπέμψτε σύμφωνα με τη διαδικασία, που έχει οριστεί από το επίσημο όργανο συντονισμού των ογκολογικών κέντρων καταγραφής καρκίνου της χώρας (της Σουηδίας: http://cancercentrum.se/samverkan/).

Διερεύνηση

Συνήθως τα ψηλαφητικά ευρήματα αρκούν για τη διάγνωση.

Η καλύτερη εξέταση του οσχέου είναι σε όρθια θέση, στην οποία μπορείτε να ψηλαφήσετε προσεκτικά κάθε ημιμόριο του οσχέου χωριστά και να εκτιμήσετε το σχήμα του όρχεως, το μέγεθος και τη σύσταση.

Στη συνέχεια η εξέταση του ασθενή συνεχίζεται σε σκοτεινό δωμάτιο, όπου με τη βοήθεια ενός ισχυρού φακού, ο οποίος τοποθετείται πίσω από το όσχεο, μπορείτε να ελέγξετε πόσο φωτοδιαπερατή είναι μία σκληρία ή σε διαφορετική περίπτωση να διαπιστώσετε ότι δεν είναι φωτοδιαπερατή.

Ο υπερηχογραφικός έλεγχος έχει αρκετά υψηλή διαγνωστική αξία, όταν τα ψηλαφητικά ευρήματα είναι διφορούμενα.

Ο ακτινοδιαγνωστικός έλεγχος (Röntgen) αντενδείκνυται.

Κιρσοκήλη:

Όταν εκδηλώνεται ξαφνικά και επιπλέον εντοπίζεται δεξιά, το επόμενο διαγνωστικό βήμα είναι η ΑΤ κοιλίας

(πρόκειται για οπισθοπεριτοναϊκή διεργασία;).

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ:

Σκληρία του οσχέου, που διαχωρίζεται κατά την ψηλάφηση από τον όρχι (εξωορχική βλάβη), είναι σχεδόν πάντα καλοήθης, ενώ, όταν η βλάβη είναι ενδοορχική, σχεδόν πάντα αφορά κακοήθεια.