Έλκος ποδιού και άκρου ποδιού – Διαβητικό έλκος

Αιτία

Επιπλοκή του διαβήτη με τη μορφή περιφερικής νευροπάθειας/ αγγειοπάθειας.

 

Συμπτώματα

Αρτηριακό έλκος:

Συμπτώματα, όπως σε αρτηριακή πληγή σύμφωνα με την παραπάνω περιγραφή.

Η αισθητηριακή νευροπάθεια συνεπάγεται συνήθως λιγότερο πόνο.

 

Νευροπαθητικό έλκος:

Μυϊκή αποδυνάμωση/ παραμόρφωση των οστών του άκρου ποδιού, που οδηγεί σε κακή στάση και έλκος πίεσης.

 

Επιδείνωση της ικανότητας ρύθμισης της θερμοκρασίας και έκκρισης ιδρώτα με δέρμα ξηρό, που φέρει σχισμές.

Δημιουργία κάλων σε σημεία πίεσης, διάνοιξη του έλκους κατά τη δημιουργία κάλων.

 

Μερικές φορές οι πληγές είναι ασυμπτωματικές εξαιτίας αισθητηριακής νευροπάθειας.

Υψηλός κίνδυνος λοίμωξης λόγω ανεπάρκειας της τοπικής και συστηματικής ανοσολογικής άμυνας, καθώς και λόγω της νευροπάθειας.

 

Έλκος πίεσης:

Συχνά στα δάκτυλα, τις φτέρνες.

 

Διερεύνηση

Ιστορικό, αντικειμενική εξέταση (κυκλοφορικό, οίδημα, λειτουργία των νεύρων, παραμορφώσεις οστών).

Ταξινόμηση έλκους (εντόπιση και αιτιολογία).

Μεταβολικός προσυμπτωματικός έλεγχος.

 

Απεικονιστικός έλεγχος οστών (röntgen, σπινθηρογράφημα).

Διερεύνηση λειτουργίας κυκλοφορικού (πίεση δακτύλων, -αστραγάλου, αγγειογραφία, υπερηχογράφημα).

Διερεύνηση άλγους. Αν κριθεί απαραίτητο, καλλιέργεια βακτηριδίων.

Εξέταση διαμέσου τεχνικού ορθοπαιδικών βοηθημάτων.

 

Θεραπεία

Διακοπή καπνίσματος. Ορθός μεταβολικός έλεγχος. Θεραπεία οιδήματος, άλγους, μειωμένης λειτουργίας κυκλοφορικού και λοίμωξης.   Είναι πολύ σημαντική η σωστή ατομική φροντίδα (καθημερινή φροντίδα των άκρων ποδιών, ευρύχωρα υποδήματα). Αν χρειαστεί, φροντίδα σε ειδικό ποδολόγο. Αποφόρτιση του έλκους διαμέσου διάφορων ορθοπαιδικών τεχνικών μέτρων, όπως εσωτερικοί πάτοι υποδημάτων και ειδικά υποδήματα, ενώ σε πιο περίπλοκες καταστάσεις χρησιμοποιούνται νάρθηκες ή γύψος. Σε πολλά νοσοκομεία (της Σουηδίας) υπάρχουν διαθέσιμα εξειδικευμένα ιατρεία με ειδική ομάδα φροντίδας ποδιού για διαβητικούς (διεπιστημονική σύνθεση).   Σε έλκη μη-εξιδρωματικά, καθαρά, χρησιμοποιούνται επίδεσμοι διατήρησης της υγρασίας, π.χ. υδροκολλοειδείς (DuoDerm, Comfeel), επίδεσμοι με αλοιφή. Συχνή αλλαγή, καθημερινά ή κάθε δεύτερη μέρα, αφού οι λοιμώξεις και οι προοδευτικά επεκτεινόμενες νεκρώσεις μπορούν να αυξηθούν γρήγορα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η νευροπάθεια των διαβητικών συμβάλλει, ώστε η επιδείνωση να μη γίνεται πάντα αντιληπτή.   Στους διαβητικούς πρέπει ο συμπιεστικός επίδεσμος να μην παραμένει για μεγάλη χρονική διάρκεια, γιατί η πληγή πρέπει να επιθεωρείται συχνότερα από μία φορά την εβδομάδα. Να χρησιμοποιείται ελαστικός επίδεσμος/ μικρής διατασιμότητας ελαστικός βαμβακερός επίδεσμος.   Σε πολύ μεγάλες πληγές με δημιουργία υγιούς κοκκιώδους ιστού και αργή επούλωση, εξετάζεται το ενδεχόμενο μεταμόσχευσης δέρματος.   Οι χειρουργικές πράξεις μπορούν να διενεργούνται προφυλακτικά, ώστε να αντιμετωπίζονται διάφορες κακές θέσεις, οι οποίες αποτελούν κίνδυνο για δημιουργία πληγής. Σε λοίμωξη, η διατομή, ο έλεγχος και η παροχέτευση μπορούν να αποβούν εξαιρετικής σημασίας.   Φαρμακευτική αγωγή   Αμοξυκιλίνη/κλαβουλανικό οξύ [1]. Ψευδάργυρος.   [1] Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διάγνωση και τη Θεραπεία των Λοιμώξεων, Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων, Αθήνα 2015.