Αιφνίδιος θάνατος σε αθλητές, Αθλητική καρδιολογία, Καρδιακές διαταραχές σε αθλητές

Βλέπε επίσης και το υποκεφάλαιο ‘‘Αθλητική καρδιά’‘ και αντίστοιχα ‘‘Μυοκαρδίτιδα/Περικαρδίτιδα-από την πλευρά της αθλητιατρικής’‘ στο παρόν κεφάλαιο.

Ορισμός

‘‘Ο αιφνίδιος θάνατος’‘ στον αθλητισμό σημαίνει ξαφνικό θάνατο κατά τη διάρκεια ή σε σχέση με την αθλητική δραστηριότητα. Δε συμπεριλαμβάνονται τραυματικά αίτια.

Αιτίες

Ο αιφνίδιος θάνατος σε αθλητές είναι πολύ ασυνήθιστος, αλλά κάθε περίπτωση κινεί αξιοσημείωτο ενδιαφέρον. Αθλητές με συγκεκριμένες συγγενείς βλάβες σύμφωνα με τα παρακάτω διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από το συνηθισμένο πληθυσμό με όμοιες διαταραχές. Περίπου 3% από τους αθλητές κορυφαίων επιδόσεων πάσχουν από καρδιακές διαταραχές, που συνεπάγονται αυξημένο κίνδυνο για αιφνίδιο θάνατο, αν συνεχίσουν την άθληση.

Σε αθλητές < 35 ετών μπορεί να υπάρχουν ιδιαίτερα συγγενείς/κληρονομικές καρδιαγγειακές διαταραχές, με πιο συνηθισμένες αιτίες (θανάτου) την υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια και την αρρυθμιογόνα μυοκαρδιοπάθεια της δεξιάς κοιλίας.

Άλλες αιτίες είναι η ανώμαλη έκφυση των στεφανιαίων αρτηριών, βαλβιδικές βλάβες (π.χ. στένωση αορτικής βαλβίδας), ρήξη αορτής και μυοκαρδίτιδα. Πιο ασυνήθιστες αιτίες είναι ηλεκτροφυσιολογικές διαταραχές, όπως LQTS (σύνδρομο του μακρού Q-T), σύνδρομο Brugada, WPW (σύνδρομο Wolf-Parkinson-White) κ.ά.

Σε αθλητές > 35 ετών σχεδόν αποκλείεται μία πρώιμη έναρξη νόσου στεφανιαίων αγγείων.

Έχουν διατυπωθεί (ατεκμηρίωτες) υποψίες ότι τα σκευάσματα-ΜΣΑΦ (ιδιαίτερα οι αναστολείς Cox-2) ίσως έχουν συμβάλει σε αιφνίδιο θάνατο σε αθλητές στη διάρκεια φυσικής καταπόνησης. Το σκεύασμα προκαλεί μία γνωστή παρενέργεια με τη μορφή αυξημένης καρδιαγγειακής νοσηρότητας, όταν λαμβάνεται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και αντενδείκνυται σε άτομα με καρδιαγγειακή νόσο.

Τα ΜΣΑΦ πρέπει πάντοτε να συνταγογραφούνται με αυστηρά κριτήρια, όσο αφορά τις ενδείξεις. Εντούτοις οι επίσημες υπηρεσίες συνεχίζουν να έχουν την άποψη ότι τα σκευάσματα-ΜΣΑΦ μπορούν να πωλούνται χωρίς συνταγή γιατρού. Γι’ αυτό και παρατηρείται συχνή χρήση τους, αφού ο γιατρός συχνά δεν ενημερώνεται.