Αφθώδης στοματίτιδα, Άφθες, ’’Φυσαλίδες στοματικής κοιλότητας’’, Έλκη στοματικής κοιλότητας, Ερπητικά έλκη στοματικής κοιλότητας, Απλός στοματικός έρπης

Ορισμός

Φλεγμονή του βλεννογόνου της στοματικής κοιλότητας.

Αιτιολογία

Άφθες:

Συχνότερα άγνωστης αιτιολογίας.

Ως πιο πιθανή εκδοχή φαίνεται μία αυτοάνοση διαδικασία, η οποία ενεργοποιείται, όταν είναι μειωμένη η φυσική κατάσταση (λόγω λοίμωξης κτλ.) του ατόμου.

Οι άφθες μπορεί να αποτελούν το πρώτο σημείο εκδήλωσης φλεγμονώδους νόσου του εντέρου ή κακοήθειας.

Επίσης σχετίζονται με αλλεργία σε διατροφικές ουσίες ή με δυσανεξία, όπως για παράδειγμα την κοιλιοκάκη.

Απλός έρπης τύπου Ι:

Η πρωτοπαθής λοίμωξη συμβαίνει συνήθως στην παιδική ηλικία από το 1^ο-5^ο έτος.

Στη συνέχεια ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση, μέχρι να επανενεργοποιηθεί σε περίοδο στρες, λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, παρατεταμένη ηλιοθεραπεία ή κατά την εμμηνορρυσία.

Ερεθιστικές ουσίες, που βρίσκονται σε ορισμένες οδοντόκρεμες:

Το lauryl θειικό νάτριο (SLS ή natriumlaurylsulfat) είναι ουσία, που ενισχύει τη δημιουργία αφρού και περιέχεται στις περισσότερες οδοντόκρεμες.

Μπορεί να ερεθίσει έναν ήδη ευαίσθητο βλεννογόνο στοματικής κοιλότητας.

Συμπτώματα

Άλγος και καύσος στη στοματική κοιλότητα, δυσκολία στη βρώση τροφής και την κατάποση υγρών.

Οι άφθες εμφανίζονται ως ελκώδεις πληγές, που υποτροπιάζουν.

Υπάρχουν τριών ειδών άφθες:

Οι ελάσσονες άφθες, οι μείζονες και τα ερπητόμορφα έλκη.

Ο έρπης συχνά ξεκινάει με νυγμούς και κνησμό.

Στη συνέχεια παρουσιάζεται ερυθρότητα και οίδημα στο βλεννογόνο της στοματικής κοιλότητας και σιγά σιγά σχηματίζονται ομάδες φυσαλίδων σε μία μόνο πλευρά της στοματικής κοιλότητας.

Τόσο οι ελάσσονες άφθες, όσο και τα συμπτώματα του έρπη εξαφανίζονται συνήθως σε 7-10 ημέρες.

Αντικειμενική εξέταση

Ελάσσονες άφθες (άφθες του Mikulicz):

1-4 βλάβες με διάμετρο < 10 mm, με μικρή, ωοειδή βάση, κεντρικά, με λευκό/κίτρινο περιεχόμενο, που περιβάλλεται από ερυθρό δακτύλιο, αυτόματη επούλωση μέσα σε 7-10 ημέρες, που δεν καταλείπει ουλή.

Μείζονες άφθες:

Βλάβες>10 mm, κυρίως στο φάρυγγα, τη μαλακή υπερώα και τα χείλη.

Μπορεί να παραμείνει αρκετούς μήνες, ενώ η επούλωσή τους συχνά αφήνει ουλή.

Ερπητόμορφες άφθες:

Πολλαπλά (20-100) έλκη διαμέτρου 1-2 mm, που μπορεί να γίνουν μεγάλες, συρρέουσες, ανώμαλες βλάβες του βλεννογόνου.

Συχνά εντοπίζονται υπογλώσσια ή στη βάση της στοματικής κοιλότητας.

Έρπης:

Ερυθρός, οιδηματώδης βλεννογόνος της στοματικής κοιλότητας, που σταδιακά καταλήγει σε σχηματισμό ομάδων φυσαλίδων, μονόπλευρα.

Διαφορική διάγνωση

Από μολυσματικό κηρίο, ραγάδες των γωνιών του στόματος, έλκος της στοματικής κοιλότητας από έγκαυμα.

Μεγαλύτερες άφθες, κακοήθεια;