Γλωσσίτιδα, Επίχρισμα γλώσσας, Καύσος γλώσσας

ICD-10 : K14

Αιτιολογία

* Επίχρισμα γλώσσας:

Ανεπαρκής στοματική υγιεινή κατά την οποία υπολείμματα τροφής, υπολείμματα από το κάπνισμα και/ή το μάσημα φύλλων καπνού/καφέ συσσωρεύονται μαζί με βακτηρίδια, που παράγουν δύσοσμες θειικές ενώσεις.

Έκκριμα από τη ρινική κοιλότητα, που παραμένει στη γλώσσα (’’μεταρινική σταγόνα’’).

Καντιντίαση (εξαιτίας διαβήτη, θεραπείας με αντιβιοτικά, -κορτιζόνη, -ακτινοβολία, -κυτταροστατικά).

Η καντιντιασική λοίμωξη είναι συχνή σε νεογέννητα βρέφη διαμέσου πρωτοπαθούς λοίμωξης από τη μητέρα.

Επίσης είναι συνήθης σε γενικά εξαντλημένους πολύ-ασθενείς με κακοήθη νοσήματα (όπως λευχαιμία, κακόηθες λέμφωμα, HIV).

Η ξηροστομία (εξαιτίας ρινικής συμφόρησης, που συνεπάγεται αναπνοή από το στόμα στη διάρκεια της νύχτας, ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων με αντιχολινεργική δράση, σύνδρομο Sjögren κ.ά.).

 

Στοματικός λειχήνας.

’’Τριχωτή γλώσσα’’ ως επακόλουθο υπερτροφικών θηλών, μερικές φορές μετά από αντιβιοτική θεραπεία, καλοήθης κατάσταση.

 

’’Γεωγραφική γλώσσα’’ (ή αλλιώς ‘’Καλοήθης μεταναστευτική γλωσσίτιδα’’).

Πρόκειται για γλωσσίτιδα άγνωστης αιτιολογίας, καλοήθης κατάσταση.

 

* Καύσος γλώσσας/ γλωσσίτιδα:

Σφίξιμο των δοντιών στη διάρκεια της νύχτας.

(Σύνηθες. Ο/Η ασθενής τις πιο πολλές φορές δε γνωρίζει ότι πιέζει τη γλώσσα πάνω στην υπερώα. Συχνά προσβάλλεται μόνο η κορυφή της γλώσσας), έλλειψη Β12/-φυλλικού οξέος/-σιδήρου, αληθής πολυκυτταραιμία, οδοντικές προθέσεις.

 

Συμπτώματα

Κιτρινόλευκα επιχρίσματα πάνω στη γλώσσα, τα οποία δεν απομακρύνονται με το ξύσιμο της γλώσσας (αιτιολογία: Υπολείμματα τροφής, κάπνισμα/μάσημα φύλλων καπνού, βακτηρίδια, ’’μεταρινική σταγόνα’’).

 

Λευκά επιχρίσματα στη γλώσσα και το βλεννογόνο της στοματικής κοιλότητας, τα οποία απομακρύνονται με ξύσιμο της γλώσσας και μερικές φορές κάτω από αυτά αποκαλύπτεται ερυθρότητα της γλώσσας (αιτιολογία: Καντιντίαση).

 

Λευκά επιχρίσματα, τα οποία είναι αδύνατο να απομακρυνθούν με ξύσιμο.

Συχνά επιμήκη ή στις άκρες της γλώσσας (αιτιολογία: Στοματικός λειχήνας).

 

Ερυθρότητα και πολύ εξέρυθρη γλώσσα (αιτιολογία: Έλλειψη-Β12, έλλειψη σιδήρου, Candida, αληθής πολυκυτταραιμία, ξηροστομία, σφίξιμο οδόντων, οδοντικά προθέματα).

 

Ερυθρή κορυφή γλώσσας με καυσαλγία (αιτιολογία: Πίεση γλώσσας).

 

Έγχρωμη γλώσσα (μαύρο χρώμα από καφέ, ερυθρό από παντζάρια, μπλε από φραγκοστάφυλα.

Επίχρισμα μαύρο-γκριζόμαυρο εμφανίζεται επίσης σε ’’τριχωτή γλώσσα’’.

Τότε όμως συχνά συνοδεύεται και από ελαττωμένη αίσθηση γεύσης).

 

Θαμπή, γκρίζα γλώσσα και βλεννογόνοι (κάπνισμα).

 

Γκριζόλευκο ή ερυθρό λαμπερό επίχρισμα πάνω στη γλώσσα σε περιοχή με σαφή όρια ‘’σαν χάρτης’’.

Οι αλλοιώσεις παρουσιάζονται προοδευτικά με ποικίλα σχέδια και σε ποικίλες περιοχές πάνω στη γλώσσα και συχνά περιβάλλονται από λευκόγκριζες γραμμές (αιτιολογία: ’’Γεωγραφική γλώσσα’’).

Μερικές φορές εμφανίζονται βαθύτερες σχισμές στη γλώσσα.

 

Διερεύνηση

Β12 / φυλλικό οξύ ορού, ομοκυστεΐνη ή μεθυλμαλονικό, Hb, γλυκόζη-πλ.

Όταν κριθεί απαραίτητο, να γίνεται διερεύνηση άλλης πιθανής υποκείμενης νόσου

(ΤΚΕ, λευκοκύτταρα, τύπος λευκών κ.ά.).

 

Θεραπεία

Καντιντιασική λοίμωξη: Φλουκοναζόλη από το στόμα. Ξεπλύνετε τη στοματική κοιλότητα με ανθρακούχο νερό μετά από τη λήψη εισπνεόμενων στεροειδών. Όσοι φέρουν οδοντικές προθέσεις πρέπει να καθαρίζουν τις προθέσεις σε ανθρακούχο νερό. Αν αυτό δεν αρκεί, χρησιμοποιείται ειδικό υγρό σύμφωνα με τις οδηγίες οδοντιάτρου. Σε βρέφη μπορείτε μετά από τα γεύματα να κάνετε επάλειψη της γλώσσας και του στοματικού βλεννογόνου με τολύπιο βαμβακιού, το οποίο έχει εμποτιστεί με σόδα/ανθρακούχο νερό (επαλείψτε ακόμη και τα μπιμπερό). Αν χρειάζεται, κάντε την επάλειψη με διάλυμα νυστατίνης.   Γενικά εκείνο που ισχύει είναι καλή στοματική υγιεινή τόσο με σωστό βούρτσισμα των δοντιών, όσο και με την απομάκρυνση των υπολειμμάτων της τροφής κτλ. με τα ειδικά ξέστρα γλώσσας (μπορεί κανείς να τα προμηθευτεί από φαρμακείο). Όταν είναι απαραίτητο, λήψη συμπληρώματος σιδήρου ή βιταμινών. Στα φαρμακεία διατίθενται χωρίς συνταγή διαλύματα πλύσεων στοματικής κοιλότητας, τα οποία δρουν κατά των θειικών ενώσεων/της κακοσμίας. Σε αίσθημα καύσου γλώσσας μπορεί κανείς να δοκιμάσει τη χρήση διαλυμάτων με αντιφλεγμονώδη δράση για πλύσεις στοματικής κοιλότητας.   Φαρμακευτική αγωγή   Αντιφλεγμονώδες διάλυμα πλύσεων στοματικής κοιλότητας: Διάλυμα βενζυδαμίνης. Διάλυμα πλύσεων στοματικής κοιλότητας κατά της κακοσμίας του στόματος. Νυστατίνη. Φλουκοναζόλη.