Ερυθρός οφθαλμός – Ενδοκρινική οφθαλμοπάθεια, Ενδοκρινικός εξώφθαλμος

ICD-10 : H05

Βλέπε επίσης το υποκεφάλαιο Υπερθυρεοειδισμός στο κεφάλαιο των νόσων των ενδοκρινών αδένων.

 

Αιτιολογία

Φλεγμονώδης εξεργασία του οφθαλμικού κόγχου σε συνδυασμό με διαταραχή της λειτουργίας του θυρεοειδούς, συχνότερα θυρεοτοξίκωση.

Απαντάται στη νόσο Graves/ νόσο Basedow.

Επίσης συχνά εκδηλώνεται μία φλεγμονώδης πάχυνση των οφθαλμικών μυών, κυρίως του κάτω ορθού και του έσω ορθού μυός.

 

Οι ταχείες μεταβολές του επιπέδου των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα και το κάπνισμα αποτελούν προδιαθετικούς παράγοντες.

 

Συμπτώματα

Ερυθρότητα, ερεθισμός, εκχύμωση, αυξημένη έκκριση δακρύων.

 

Αίσθημα τάσης στον οφθαλμό ή άλγος σε τελείως πλάγια (προς τα έξω) βλεμματική θέση ή προς το εσωτερικό του οπτικού πεδίου και ταυτόχρονα τελείως πάνω ή κάτω.

 

Αντικειμενική εξέταση

’’Προσήλωση’’ του βλέμματος ως επακόλουθο της αύξησης του περιεχομένου του κόγχου και πρόπτωση του βολβού με σύσπαση του βλεφάρου, μονόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη.

 

Συχνά διόφθαλμη διπλωπία.

 

Διερεύνηση

Πείτε στον ασθενή να ακολουθήσει με το βλέμμα του το δάκτυλό σας, καθώς σχεδιάζετε ένα μεγάλο Η στον αέρα, ώστε το βλέμμα του ασθενούς να φτάνει μέχρι τις ακραίες θέσεις.

Συνήθως η παραπάνω εξέταση προκαλεί αίσθημα τάσης ή άλγος των οφθαλμών.

 

Εξετάστε το ενδεχόμενο διαταραχής της θυρεοειδικής λειτουργίας στις περιπτώσεις με προπέτεια των οφθαλμικών βολβών και ερεθισμό του επιπεφυκότα.

 

Όχι σπάνια η συγκεκριμένη οφθαλμοπάθεια αποτελεί το πρώτο σύμπτωμα θυρεοτοξίκωσης.

Ακόμη και ασθενείς, που ήταν ευθυρεοειδικοί για διάστημα ετών, μπορεί να προσβληθούν ξαφνικά από οφθαλμοπάθεια.

Το τελευταίο ισχύει ιδιαίτερα για ασθενείς, στους οποίους η θεραπεία ήταν η υφολική θυρεοειδεκτομή.

 

Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις υποτροπής της φλεγμονώδους διαδικασίας σε υπόλειμμα θυρεοειδικού ιστού. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί με τον έλεγχο των αντισωμάτων, που συνδέονται με τους υποδοχείς της θυρεοτροπίνης (TRab-ορού).

 

Θεραπεία

Η βασική αντιμετώπιση των οφθαλμικών συμπτωμάτων είναι συμπτωματική με τεχνητά δάκρυα και οφθαλμικές σταγόνες με αντιφλεγμονώδη δράση.   Οι περιπτώσεις ενδοκρινικής οφθαλμοπάθειας με έντονα συμπτώματα αντιμετωπίζονται με στεροειδή από το στόμα και τη θεραπεία πρέπει είτε να την αναλαμβάνει οφθαλμίατρος είτε να γίνεται σε στενή συνεργασία με έναν οφθαλμίατρο.   Κατά κανόνα η οφθαλμοπάθεια υποχωρεί σταδιακά, αλλά η προπέτεια/ προβολή των οφθαλμικών βολβών και η σύσπαση των βλεφάρων συχνά παραμένει και μπορεί να ακολουθήσει χειρουργική διόρθωση, όταν η κατάσταση ηρεμήσει.   Στο οξύ στάδιο μπορεί να έχει ένδειξη η χειρουργική αποσυμπίεση, π.χ. σε έντονα συμπτώματα με ατελές κλείσιμο των βλεφάρων ή επικίνδυνη συμπίεση του οπτικού νεύρου.