Ερυθρός οφθαλμός – Ξηρή κερατοεπιπεφυκίτιδα, Ξηροί οφθαλμοί

Βλέπε επίσης το υποκεφάλαιο σύνδρομο Sjögren στο κεφάλαιο των νοσημάτων του μυοσκελετικού.

Αιτιολογία

Η ελαττωμένη παραγωγή δακρύων μπορεί να είναι σημείο του συνδρόμου Sjögren (μία συνηθισμένη κολλαγόνωση, άλλα σημεία της οποίας είναι η ξηροστομία, οι αρθραλγίες και μυαλγίες, ο ξηρός βήχας κ.ά.), της σαρκοείδωσης ή άλλης ρευματοειδούς νόσου του συνδετικού ιστού (= ξηρή κερατοεπιπεφυκίτιδα).

Η ελαττωμένη παραγωγή δακρύων μπορεί γενικά να αποτελεί ανεπιθύμητη ενέργεια φαρμάκων με αντιχολινεργική δράση και βήτα αποκλειστών.

Η ελαττωμένη ποιότητα του δακρυϊκού φιλμ συχνά συσχετίζεται με δυσλειτουργία των βλεφάρων (δυσχέρεια σύγκλισής τους), π.χ. λόγω πάρεσης του προσωπικού.

Διάφορα άλλα αίτια μπορεί να είναι βλεφαρίτιδα λόγω σμηγματορροϊκού εκζέματος, αλλεργική επιπεφυκίτιδα,

ακατάλληλα υψηλή θέση οθόνης κατά την εργασία με υπολογιστή,

διαθλαστική ανωμαλία, που δεν έχει διορθωθεί, ερεθιστικοί παράγοντες, όπως υπεριώδης ακτινοβολία, ομίχλη πετρελαίου, σκόνη, ξηρός αέρας, άνεμος, ανεμιστήρες κ.ά.

Αρκετοί από τους ασθενείς με ξηρούς οφθαλμούς δε μπορούν να φορέσουν φακούς επαφής.

Τα ηλικιωμένα άτομα (ιδιαίτερα οι γυναίκες) παρουσιάζουν συχνά μειωμένη παραγωγή δακρύων και ελαττωμένη ποιότητα δακρυϊκού φιλμ.

Τα μειωμένα επίπεδα των ορμονών του φύλου οδηγούν σε παρόμοιο αποτέλεσμα.

Συμπτώματα

Οι ξηροί οφθαλμοί είναι συνηθισμένο σύμπτωμα σε ηλικιωμένους.

Τα συμπτώματα, που παρουσιάζουν συχνά οι ασθενείς με ξηρούς οφθαλμούς, είναι: Αίσθημα ύπαρξης αμμοχάλικου, ευαισθησία, άλγος, καύσος, κνησμός, φωτοφοβία, δυσχέρεια στο να εστιάσουν καθαρά για μεγάλη διάρκεια, κόπωση στους οφθαλμούς, έκκριση, θολή όραση.

Συχνά αισθάνονται ότι τα βλέφαρα είναι κολλημένα τα πρωινά.

Στην έναρξη της νόσου ο ασθενής αισθάνεται ότι οι οφθαλμοί δακρύζουν.

Παραδόξως παρατηρείται εκροή υγρού.

Αντικειμενική εξέταση

Μειωμένη στιλπνότητα κερατοειδούς χιτώνα, μειωμένη ποσότητα δακρύων στο βλεφαρικό χείλος των κάτω βλεφάρων, συχνά τάση στα βλέφαρα με δυσλειτουργία των μεϊβομιανών (Meibomius) αδένων, ερυθρότητα επιπεφυκότα.

Διαφορική διάγνωση

Φυσιολογική γήρανση. Λοίμωξη ή φλεγμονή των οφθαλμών.

Διάγνωση

Διερεύνηση της ξηρής κερατοεπιπεφυκίτιδας:

Δοκιμασία του Schirmer (σε ειδική ταινία απορροφητικού χαρτιού μετράται το μήκος της, που διαβρέχεται από δάκρυα).

Παθολογικό θεωρείται μήκος ίσο ή μικρότερο από 5 mm μετά από 5 λεπτά.

BUT (Break-Up-Time/ Χρόνος ρήξης):

Χρόνος από το ανοιγοκλείσιμο των βλεφάρων μέχρι την εμφάνιση της ’’πρώτης ξηρής κηλίδας’’ στο δακρυϊκό φιλμ.

Παθολογικός θεωρείται χρόνος ίσος ή μικρότερος των 10 δευτερολέπτων.

Χρώση με ερυθρό της Βεγγάλης.

Παθολογικός θεωρείται βαθμός ίσος ή μεγαλύτερος του 4.

Διάγνωση ξηρής κερατοεπιπεφυκίτιδας μπαίνει, όταν τουλάχιστον 2 από τις παραπάνω δοκιμασίες είναι παθολογικές.