Βλέπε επίσης τα υποκεφάλαια: Πιστοποιητικό θανάτου, Πιστοποιητικό αιτίας θανάτου και Νεκροψία.
Σημείωση του μεταφραστή: Ό,τι αναφέρεται παρακάτω, αφορά κυρίως, όσα ισχύουν στη Σουηδία.
Σε διάγνωση αναμενόμενου θανάτου σε γηροκομείο ή σε μονάδα παρηγορικής περίθαλψης πολλές φορές (στη Σουηδία) μπορεί μία νοσηλεύτρια να διαγνώσει περιστατικό θανάτου και ο γιατρός με βάση αυτά τα στοιχεία να γράψει και το πιστοποιητικό θανάτου και το πιστοποιητικό αιτίας θανάτου.
Όταν ο γιατρός κάνει τη διάγνωση ενός περιστατικού θανάτου, προσπαθήστε (ως υγειονομικό προσωπικό) να συλλέξετε τα απαραίτητα στοιχεία για το άτομο, που έχει πεθάνει, πριν από τη διεξαγωγή της πιστοποίησης του θανάτου. Γνωστή ταυτότητα; Υπάρχει γραμμένο ιατρικό ιστορικό από πριν; Αναμενόμενος θάνατος;
Αν σας καλέσουν (συγγενείς, νοσηλεύτρια, ασθενοφόρο ή αστυνομία), φροντίστε να δώσετε μία καλή περιγραφή. Μην ξεχνάτε να έχετε μαζί σας το κινητό τηλέφωνο και τον αριθμό τηλεφώνου του ατόμου, που σας κάλεσε. Αν στην εφημερία (του Κ.Υ.) υπάρχει διαθέσιμη συσκευή GPS, μπορεί να αποτελέσει πολύτιμη βοήθεια.
Ελέγξτε την ιατρική τσάντα, ώστε να περιέχει (τουλάχιστον): Στηθοσκόπιο, μικρό καθρέφτη τσέπης, φακό τσέπης, πλαστικά γάντια μιας χρήσης, έντυπο πιστοποιητικού θανάτου, αυτοκόλλητο, στο οποίο θα αναγράφεται το ονοματεπώνυμο, στυλό και μην ξεχάσετε τα γυαλιά σας όρασης!!
Από την εμπειρία προκύπτει ότι είναι σημαντικό πλεονέκτημα το να παρευρίσκονται δύο σε π.χ. περιστατικό θανάτου σε σπίτι. Προτιμότερο να σας συνοδεύει μία νοσηλεύτρια.
Στο σημείο εκείνο σκεφτείτε να:
Φροντίσετε να πάρετε ιστορικό σχετικά με το τι έχει συμβεί και τις συνθήκες γύρω από το περιστατικό θανάτου. Αποτελεί περίπτωση αναμενόμενου θανάτου; Το άτομο, που πέθανε, είχε αρρωστήσει το τελευταίο διάστημα; Σημεία κατάθλιψης; Γράμμα αποχαιρετισμού;
Το άτομο, που κάνει τη διάγνωση, την κάνει αμέσως μετά από το γεγονός του θανάτου διαμέσου επιβεβαίωσης: Παύση καρδιακών ήχων, απουσία σφυγμού, διακοπή αναπνοής (ίσως ψυχρός καθρέφτης μπροστά από το στόμα/ τη μύτη-άχνα;), απουσία αντανακλαστικού φωτός. Σκεφτείτε επίσης και τις πιθανότητες απώλειας αισθήσεων, κώματος. Στο ιατρείο ή, αν παρευρίσκεται το ασθενοφόρο, απαιτείται η επιβεβαίωση με μία ευθεία (ισοηλεκτρική) γραμμή στο ΗΚΓ στο καταγραφικό χαρτί.
Μετά από περίπου 30 λεπτά ξεκινάει η εκδήλωση των σίγουρων σημείων θανάτου. Αυτό συνεπάγεται ότι δε χρειάζεται να ψηλαφήσετε τους σφυγμούς ούτε να χρησιμοποιήσετε το στηθοσκόπιο.
Πτωματικές κηλίδες (ή νεκρική πελίδνωση) [Livor mortis]: Συμβαίνει μετά από περίπου 30 λεπτά, αρχικά στο εξωτερικό τμήμα των αυτιών, μετά από ώρες σε διάφορα μέρη του σώματος στα κατωφερέστερα σημεία. Συμφωνούν οι θέσεις των πτωματικών κηλίδων με τη θέση του νεκρού;
Αρχικά οι πτωματικές κηλίδες μπορεί να αλλάξουν θέση κατά τη μετακίνηση.
Πτωματική ακαμψία [rigor mortis]: Εκδηλώνεται νωρίτερα στις γνάθους (μετά από 30-60 λεπτά), μετά προοδευτικά επεκτείνεται στα χέρια μετά από 2-5 ώρες, σε ολόκληρο το σώμα σε περίπου 10-12 ώρες. Η πτωματική ακαμψία παραβιάζεται, όταν μετακινήσετε την άρθρωση και δεν επανέρχεται στη ίδια θέση. Διακόπτεται σε σήψη.
Πτωματική ψύξη [algor mortis]: Εξαρτάται από την εξωτειρκή θερμοκρασία.
Μετά από μεγάλο διάστημα συμβαίνει η σήψη. Σε ξερό περιβάλλον είναι πιθανή η μουμιοποίηση.
Σωματική εξέταση: Συμφωνεί το ιστορικό με τη θέση του, σημεία εξωτερικής βίας, βηματοδότης κ.ά;
Κάνετε έλεγχο της ταυτότητας. Υπάρχει συγγενής ή προσωπικό, που μπορεί να κάνει την αναγνώριση, στοιχεία ταυτότητας;
Φροντίστε, ώστε να γραφτεί η ταινία με τα στοιχεία ταυτότητας και να σταθεροποιηθεί στο χέρι ή την ποδοκνημική.
Αν δεν είναι δυνατή η αναγνώριση, αποτελεί πάντα περιστατικό της αστυνομίας. Κατά τον ίδιο τρόπο σε όλα τα περιστατικά θανάτου, στα οποία υπάρχει υποψία ότι ο θάνατος δεν οφείλεται στην ασθένεια (ασαφές περιστατικό θανάτου, βλέπε τα σημεία παρακάτω), σημείο ή ιστορικό τραυματισμού, προχωρημένη σήψη, κατάχρηση, αυτοκτονία, υποψία λανθασμένης θεραπείας στο χώρο των υγειονομικών υπηρεσιών, που προκάλεσε το περιστατικό θανάτου. Παραγγέλεται ιατροδικαστική εξέταση από την αστυνομία.
Περιστατικό θανάτου χωρίς σημεία, που να δείχνουν ότι πρόκειται για φυσιολογικό θάνατο, και, όταν δεν υπάρχει πιθανή αιτία θανάτου, μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο κλινικής νεκροψίας.
Αν υπάρχουν βηματοδότης, αντλία ινσουλίνης, διεγέρτης νεύρων ή υποδόρια φλεβική γραμμή, πρέπει να αφαιρεθούν. Αυτό ισχύει ακόμη και για βηματοδότη εμφυτευμένο με εγχείρηση, αλλά, αν κοπούν τα ηλεκτρόδια, υπάρχει κίνδυνος να δεχτείτε ηλεκτρική εκκένωση. Κατά κανόνα παραπέμπεται σε παθολογικό τμήμα για αφαίρεση. Αυτό γίνεται με διάφορους τρόπους σε κάθε νομαρχία και η παραπομπή σύμφωνα με τους τοπικούς κανονισμούς. Η PEG (διαδερμική ενδοσκοπική γαστροστομία) παραμένει στη θέση της, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος απώλειας εντερικού περιεχομένου διαμέσου της οπής.
Συμπληρώστε την κάρτα με το ονοματεπώνυμο και το έντυπο του πιστοποιητικού θανάτου, φροντίστε να εξασφαλίσετε ότι το τελευταίο έχει αποσταλεί στο ληξιαρχείο (ισχύει στη Σουηδία).
Επικοινωνήστε με τους συγγενείς σχετικά με το τι πρέπει να γίνει. Γνώριζαν την παρούσα κατάσταση του ασθενή; Είναι διαθέσιμες από το ιστορικό και τις γραμμένες σημειώσεις του ιστορικού οι πληροφορίες, που χρειάζονται, για να συμπληρωθεί το πιστοποιητικό της αιτίας θανάτου; Πως αντιμετωπίζουν οι συγγενείς μία πιθανή διενέργεια νεκροψίας; Διακομιδή στο νεκροτομείο και νεκροψία από ιατροδικαστή (αποτελούν αρμοδιότητα της αστυνομίας), διαφορετικά ισχύουν οι τοπικοί κανονισμοί και αναλαμβάνει το γραφείο τελετών.
Επικοινωνήστε με τον οικογενειακό-γενικό γιατρό, στη λίστα του οποίου ήταν καταγραμμένος ο ασθενής την επόμενη ημέρα, για να τον ενημερώσετε. O γιατρός, που είναι υπεύθυνος για τον ασθενή [PAL], είναι εκείνος που θα αναλάβει την έκδοση του πιστοποιητικού αιτίας θανάτου ή το παραπεμπτικό για διενέργεια νεκροψίας.
Αν οι συγγενείς είναι άγνωστοι ή δεν είναι δυνατή η επικοινωνία μαζί τους, αποτελεί αρμοδιότητα της αστυνομίας να μάθει τις σχετικές πληροφορίες.
Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον ιερέα, για να μεταφέρει τη θλιβερή είδηση στους συγγενείς.
Αν πρόκειται για θάνατο αδιευκρίνιστης αιτίας ή μη φυσιολογικό θάνατο, χρειάζεται προσοχή! Αν αφορά κάποιον, του οποίου η ζωή έχει αφαιρεθεί, ο γιατρός πρέπει να μην καταστρέψει τυχόν ίχνη, που απαιτούνται για διερεύνηση εγκλήματος.
Μην ξεχνάτε ότι η συζήτηση με τους συγγενείς για δύο λεπτά σημαίνει πάρα πολλά γι’ αυτούς.