Αρχική » Νοσήματα » Νευρολογικά » Κεφαλαλγία – Φαρμακογενής

Κεφαλαλγία – Φαρμακογενής

ICD-10 : G44.4

Ορισμός

Κεφαλαλγία, που εκλύεται/ διατηρείται από φάρμακα.

Η υποψία μπαίνει σε ασθενείς, οι οποίοι εξαιτίας του πονοκεφάλου λαμβάνουν επειγόντως φάρμακα, που περιγράφονται παρακάτω ≥ 15 ημέρες (εργοταμίνη, τριπτάνη ή οπιοειδές 10 ημέρες/ μήνα) το μήνα για διάρκεια 3 μηνών ή μεγαλύτερη.

 

Η τρίτη συχνότερη διάγνωση κεφαλαλγίας της πρωτοβάθμιας περίθαλψης [της Σουηδίας] (μετά από την ημικρανία και την κεφαλαλγία τάσης).

Ωστόσο πιθανόν να είναι μεγαλύτερος ο αριθμός των μη καταγραμμένων.

 

Αιτία

Συχνή λήψη φαρμάκων κατά της κεφαλαλγίας σύμφωνα με τα παραπάνω.

Η παθοφυσιολογία είναι άγνωστη, αλλά υπάρχει μία μείωση του κατωφλιού πόνου διαμέσου των μηχανισμών του ΚΝΣ.

 

Οι πιο συνηθισμένες ουσίες είναι το ΑΣΟ (ίσως τα συνδυαστικά σκευάσματα με καφεῒνη), τα ΜΣΑΦ, η παρακεταμόλη (ενδεχομένως σε συνδυασμό με κωδεῒνη), οι βενζοδιαζεπίνες, οι τριπτάνες και η εργοταμίνη.

 

Οι τριπτάνες φαίνεται ότι αποτελούν ουσία, η οποία εύκολα προκαλεί την ασθένεια, αλλά συχνά εμπλέκονται περισσότερα φάρμακα.

 

Από άγνωστη αιτία ο χρόνιος πονοκέφαλος δεν προκύπτει από χρήση αναλγητικών (ακόμη και ΑΣΟ και ΜΣΑΦ), τα οποία λαμβάνονται για άλλο νόσημα, όπως π.χ. ρευματοειδή αρθρίτιδα.

 

Διαφορική διάγνωση

Χρόνια κεφαλαλγία τάσης, χρόνια ημικρανία, χρόνιος καθημερινός πονοκέφαλος.

 

Συμπτώματα

Συχνά ασαφής εικόνα για όσο χρονικό διάστημα συνεχίζεται η λήψη του φαρμάκου.

Είναι συχνός ο καθημερινός πονοκέφαλος, που υπάρχει ήδη από την αφύπνιση.

Συχνά πρόκειται για συνδυασμό συμπτωμάτων, όπως εκείνα της ημικρανίας και της κεφαλαλγίας τάσης.

 

Σε μείωση των αναλγητικών προκύπτει συχνά επιδείνωση της κεφαλαλγίας, κόπωση, ταχυκαρδία, ναυτία-εμετοί, ζάλη, ανησυχία, κατάθλιψη, προβλήματα συγκέντρωσης.

Φυσική, όσο και ψυχική εξάρτηση, σαφής υποδιάγνωση.

 

Θεραπεία

Σε ασθενή με ισχυρά κίνητρα μπορεί να γίνει αιφνίδια διακοπή των φαρμάκων, διαφορετικά εφαρμόζεται εξατομικευμένο προσαρμοσμένο πρόγραμμα σταδιακής μείωσης μέχρι τη διακοπή του φαρμάκου. Συνιστάται τετράδιο καθημερινής καταγραφής της κεφαλαλγίας.   Ενδεχομένως χαμηλή δόση αμιτριπτυλίνης κατά τη διάρκεια ‘’της αποτοξίνωσης’’. Ξεκινήστε με 5-10 mg και τιτλοποιήστε μέχρι τα 10 mg/ εβδομάδα ως περίπου 50 mg ή μέχρι την ήπια ξηροστομία. Στη συνέχεια μειώστε κατά 10 mg. Σε διακοπή του φαρμάκου κάτι τέτοιο συμβαίνει παρομοίως αργόσυρτα.   Εναλλακτική λύση αποτελούν τα αντιεπιληπτικά με τη μορφή τοπιραμάτης ή ΜΣΑΦ, όπως ναπροξένη για το μεταβατικό στάδιο (προϋποθέτει ότι οι ενοχλήσεις οφείλονται σε κάποιο άλλο φάρμακο).   Συγχρόνως με αυτές τις ενέργειες ο ασθενής χρειάζεται να επικοινωνήσει με φυσιοθεραπευτή με εστίαση στην επίγνωση του σώματός του, τη χαλάρωση και την αυξημένη κινητοποίηση.   Να δίνεται προσοχή σε τυχόν διαταραχές ύπνου. Επικεντρώστε επίσης πολύ και στις συνθήκες ζωής του ασθενή, οι οποίες συχνότερα χρειάζονται αλλαγή.   Συστήνεται συχνή επικοινωνία του ασθενή με το ιατρείο στη διάρκεια της φάσης ‘’αποτοξίνωσης’’.   Μετά από μία περίοδο ‘’ξεπλύματος/ washout’’ διάρκειας εβδομάδων μέχρι μηνών η κεφαλαλγία, που οφείλεται σε φάρμακα, μειώνεται/ εξαφανίζεται.   Αρχικά χρειάζεται να μπει το ερώτημα για το αν υπάρχει κάποια άλλη διάγνωση κεφαλαλγίας.   Δεν είναι ασυνήθιστο η διάγνωση προέλευσης να είναι μία μορφή της νόσου ημικρανίας.         Φαρμακευτική αγωγή   Αμιτριπτυλίνη. Ναπροξένη. Τοπιραμάτη.