Λιποίδημα, Λιποδυστροφία

Ορισμός

Χρόνιο, προοδευτικό οίδημα στους ιστούς, που οφείλεται σε υπολειτουργία του λεμφικού συστήματος.

Η υπολειτουργία του λεμφικού συστήματος σε λιποίδημα διακρίνεται από την υπολειτουργία του λεμφικού συστήματος, που παρατηρείται στο λεμφοίδημα (βλέπε το αντίστοιχο υποκεφάλαιο).

 

Αιτίες

Νόσος άγνωστης αιτιολογίας, που συχνότερα προσβάλλει γυναίκες.

Έχει διαπιστωθεί ότι τα λεμφικά αγγεία παρουσιάζουν μία δομή, που μοιάζει με ανευρυσματική, η οποία οδηγεί σε επιδείνωση της μεταφοράς-λέμφου, και με αυτόν τον τρόπο σε ένα αυξανόμενο οίδημα και αύξηση όγκου.

Σύμφωνα με μελέτες λιποίδημα εκδηλώνεται στο 10% περίπου από το σύνολο των γυναικών.

Στην εμφάνισή του σε άντρες υπάρχουν συχνά χαμηλά επίπεδα ανδρικών ορμονών.

 

Συμπτώματα

Προοδευτικό, αμφοτερόπλευρο, συμμετρικό οίδημα των ποδιών, των μηρών και των γλουτών, που ξεκινάει στα ισχία και τελειώνει στους αστραγάλους.

Στα άκρα πόδια και το πάνω τμήμα του σώματος παρουσιάζουν φυσιολογική μορφή σωματότυπου.

Ο παραμορφωμένος, δυσαρμονικός σωματότυπος, αποτελεί τυπικό χαρακτηριστικό της εικόνας των συμπτωμάτων.

 

Το οίδημα μπορεί να έχει παρόμοια εικόνα με εκείνη των παντελονιών ιππασίας και μεταχηματίζεται με την πάροδο του χρόνου σε τυπικό για λιποίδημα, μαλακό, ανώμαλο, λιπώδη ιστό.

Η ελαστικότητα του δέρματος είναι μειωμένη σε λιποίδημα, κάτι το οποίο συμβάλλει στη συνέχεια σε παραμονή του υγρού στάσιμου στη συγκεκριμένη περιοχή.

 

Το λιποίδημα μπορεί σε πολύ προχωρημένο στάδιο να προσβάλλει ακόμη και υψηλότερα τμήματα του σώματος.

Σε μία τέτοια περίπτωση είναι ορατή η επέκταση του οιδήματος ειδικά από τους ώμους μέχρι κάτω στις πηχεοκαρπικές, ενώ τα άκρα χέρια είναι φυσιολογικά.

Το λιποίδημα συχνά εκδηλώνεται σε γρήγορες ορμονικές μεταβολές, όπως στην έναρξη της εφηβείας, την κλιμακτήριο ή σε συνδυασμό με κύηση.

 

Ο τύπος του λιπώδους ιστού, που δημιουργείται στο λιποίδημα, είναι πολύ ευαίσθητος στον πόνο και η ασθενής συχνά διαμαρτύρεται για πόνο στην παραμικρή άσκηση πίεσης στις προσβλημένες περιοχές.

Το oίδημα των ποδιών με εντύπωμα μετά από πίεση ειδικά στο τέλος της ημέρας σε θερμό καιρό ή σε εργασία σε όρθια στάση, όταν επιπλέον είναι μειωμένη και η ορθοστατική αγγειοσυστολή.

 

Σε λιποίδημα η ασθενής προσβάλλεται συχνότερα από ό,τι συνήθως από αιματώματα μετά από μία απλώς ήπια πίεση ή χτύπημα.

Τα συμπτώματα προσβάλλουν ακόμη και σε νοητικό επίπεδο την ασθενή και μπορούν να προκαλέσουν κατάθλιψη, αφού η ασθενής αντιλαμβάνεται την ανωμαλία της μορφής του σώματος ως ενοχλητική.

Η ασθενής δεν επιθυμεί να φαίνεται το σώμα της σε άλλα άτομα, για παράδειγμα σε κοινόχρηστα λουτρά, και προσπαθεί συνέχεια να κρύβει τα πόδια της με μακριές φούστες ή φαρδιά παντελόνια.

 

Σε έγκαιρη έναρξη θεραπείας και ενημέρωση, όπως και στην επίγνωση όλων, όσα αφορούν την ασθένεια, μπορεί να σταματήσει η εξέλιξη της συγκεκριμένης προοδευτικής νόσου.

Το αποτέλεσμα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επίγνωση, που έχει ο ίδιος ο ασθενής για την ασθένεια και τη δική του συμβολή, στα όσα απαιτούνται.

 

Σε αστοχία της θεραπείας και των μέτρων ενημέρωσης το λιποίδημα μπορεί να μεταπηδήσει σε πιο σοβαρό στάδιο:

Του λιπολεμφοιδήματος.

 

Διαφορική διάγνωση

Βλέπε το υποκεφάλαιο Λεμφοίδημα.

 

Διερεύνηση

Βλέπε το υποκεφάλαιο Λεμφοίδημα.

Θεραπεία

Λεμφοθεραπεία (συνδυασμένη θεραπεία οιδήματος με φυσικά μέσα), η οποία αποσκοπεί, όπως και στο λεμφοίδημα, στην αύξηση της επιστροφής υγρού από τους ιστούς.   Η θεραπεία αποτελείται από ένα συνδυασμό των παρακάτω μέτρων: Ασκήσεις βαθιών αναπνοών, παροχέτευση λέμφου με χειρωνακτικό τρόπο, φυσική δραστηριότητα, συμπίεση, όπως και φροντίδα δέρματος. Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας εξαρτάται από την έγκαιρη διάγνωση και την έγκαιρη έναρξη θεραπείας, όπως και από τη συμβολή του ίδιου του ασθενή στην ατομική φροντίδα.   Ασκήσεις βαθιών αναπνοών: Βλέπε το υποκεφάλαιο Λεμφοίδημα.   Παροχέτευση λέμφου με χειρωνακτικό τρόπο: Βλέπε το υποκεφάλαιο Λεμφοίδημα. Η λεμφική παροχέτευση με τα χέρια μειώνει τον πόνο, που εκδηλώνεται σε λιποίδημα.   Φυσική δραστηριότητα: Βλέπε το υποκεφάλαιο Λεμφοίδημα.   Περίδεση/ συμπίεση: Στο λιποίδημα πρέπει να δίνεται η απαιτούμενη προσοχή στην αίσθηση του πόνου, όταν εφαρμόζεται η συμπιεστική περίδεση ως θεραπεία.   Συχνότερα προέχει να επιχειρείται η μείωση του πόνου των ιστών με θεραπεία ενός μεγαλύτερου χρονικού διαστήματος με λεμφική παροχέτευση χειρωνακτικά, πριν να εφαρμοστεί η συμπιεστική περίδεση ως υποστηρικτικό μέτρο  στην αποτελεσματικότητα της θεραπείας.   Η συμπιεστική περίδεση μπορεί να επιτευχτεί με περίδεση με επιδέσμους βαμβακιού (ή αφρώδους υλικού) και κοντούς ελαστικούς επιδέσμους ή με μία κατάλληλα εφαρμοσμένη κάλτσα (διαβαθμισμένης) συμπίεσης. Σε λιποίδημα συνιστάται να ξεκινάτε με εφαρμογή ήπιας συμπιεστικής περίδεσης κατηγορίας 1. Η συμπίεση πρέπει πάντα να διαθέτει ψηλά μειωμένη πίεση και να μην επιτρέπει τη στάση του λεμφικού οιδήματος σε κανένα επίπεδο. Η δοκιμή της συμπίεσης πρέπει να γίνεται από άτομο με κατάλληλη εξειδικευμένη εκπαίδευση, αφού μία λανθασμένη περίδεση μπορεί να επιδεινώσει το λεμφοίδημα.   Φροντίδα δέρματος: Βλέπε το υποκεφάλαιο Λεμφοίδημα.  

Ατομική φροντίδα

Βλέπε το υποκεφάλαιο Λεμφοίδημα.