Μανία

Βλέπε επίσης το υποκεφάλαιο της Διπολικής διαταραχής.

Ορισμός

Διαρκής έντονα αυξημένη ή ευερέθιστη ψυχική διάθεση.

Ο ασθενής συχνά έχει μειωμένη επίγνωση της ασθένειας.

Επαναλαμβανόμενα επεισόδια μανίας θεωρούνται ως διπολική διαταραχή.

Αιτίες

Συμβαίνει συχνά χωρίς ανιχνεύσιμη αιτιολογία.

Συχνότερα συμπεριλαμβάνεται σε μία επεισοδιακή πορεία.

Κληρονομικότητα, έλλειψη ύπνου, ψυχικοί τραυματισμοί, σωματικές κακώσεις, αντικαταθλιπτική θεραπεία (φάρμακα, ηλεκτροσπασμοθεραπεία), χορήγηση στεροειδών (π.χ. σε ρευματικά νοσήματα), λεβοντόπα, κατάχρηση ναρκωτικών (αλκοόλ, αμφεταμίνη, βενζοδιαζεπίνες κ.ά.), σωματικές ασθένειες (π.χ. υπερθυρεοειδισμός, μετά εγκεφαλικές βλάβες).

Συμπτώματα

Συνεχής, αφύσικα αυξημένη ψυχική διάθεση (γελάει, αστειεύεται, λέει ανέκδοτα, νιώθει μία ζωτικότητα και δημιουργικότητα και απελευθέρωση από τη ανία της καθημερινότητας!).

Το συγκεκριμένο άτομο θεωρεί τις ατομικές του εργασιακές επιδόσεις, εξαιρετικές.

Παρουσιάζεται μία  διακύμανση της ψυχικής του διάθεσης σχετικά γρήγορα.

Συχνά μία αστάθεια στην ψυχική διάθεση ή μία έντονη ευερεθιστότητα.

Η διαταραχή αυτή προκαλεί έκδηλη επιδείνωση της λειτουργικότητας στην εργασιακή ζωή/τις κοινωνικές σχέσεις ή στην ύπαρξη κινήτρων για νοσοκομειακή περίθαλψη, ώστε να προληφθούν βλάβες στο άτομο, που έχει προσβληθεί ή το περιβάλλον του/της.

Προϋποθέτει την ύπαρξη τουλάχιστον τριών από τα παρακάτω συμπτώματα

(τέσσερα αν πρόκειται μόνο για ευερέθιστη ψυχική διάθεση):

* Αυξημένο αίσθημα αυτοεκτίμησης ή μεγαλομανίας (νιώθει πολύ σημαντικό, επιφανή, μπορεί να νιώθει ως ‘’εκλεκτό’’).

* Μειωμένη ανάγκη για ύπνο (νιώθει ξεκούραστο μετά από ύπνο διάρκειας τριών ωρών).

* Πιο ομιλητικό από ό,τι συνήθως.

* Εμπειρία γρήγορων σκέψεων. Φαίνεται να κάνει γρήγορους συσχετισμούς.

* Εύκολη διάσπαση της προσοχής.

* Αυξημένη και στοχευμένη δραστηριότητα (έντονη συμμετοχή, όσο αφορά την εργασία, το σχολείο, κοινωνικά ή σεξουαλικά) ή ψυχοκινητική διέγερση/ευερεθιστότητα.

* Έντονα ευχάριστες δραστηριότητες πιθανόν με δυσάρεστες συνέπειες (αυξημένη σεξουαλική επιθυμία και ικανότητα με παράτολμες σεξουαλικές δραστηριότητες, επένδυση μεγάλων χρηματικών ποσών σε παράτολμα προγράμματα, ψώνια με χαρακτηριστικό τον έντονο καταναλωτισμό, κοινωνικές επαφές, η επιλογή των οποίων γίνεται χωρίς προκαταλήψεις κτλ.).

Στη συγκεκριμένη ασθένεια εκδηλώνεται ένα φάσμα μεταξύ βαριάς νόσησης και φυσιολογικής κατάστασης.

Διαφορική διάγνωση

Από διπολική διαταραχή, υπομανία, κατάχρηση ναρκωτικών (αλκοόλ, αμφεταμίνες, βενζοδιαζεπίνες κ.ά.).

Σωματική νόσος (π.χ. υπερθυρεοειδισμός).

Διερεύνηση

Η εκτίμηση πραγματοποιείται με βάση τη φυσιολογική κατάσταση ψυχικής διάθεσης του ατόμου.

Ιστορικό (μέρος διπολικής διαταραχής; Κληρονομικότητα; Ψυχική/σωματική βλάβη; Ύπνος;).

Ανασκόπηση της παρούσας φαρμακευτικής αγωγής.

Σημεία κατάχρησης φαρμάκων ή ναρκωτικών;

Είναι σημαντική η διάκριση τυχόν ψυχικής ή σωματικής αιτιολογίας της μανίας.

(Στους συγκεκριμένους ασθενείς δεν πρέπει να χορηγείται προληπτικά λίθιο ούτε άλλοι σταθεροποιητές της διάθεσης.)

Έλεγχος Τ4-ορού + TSH.

Εξετάζεται το ενδεχόμενο διενέργειας ΑΤ/ΜΤ εγκεφάλου.