Βλέπε και το υποκεφάλαιο Οστεοαρθρίτιδα, Αρθρίτιδα βακτηριδιακή, Αρθρίτιδα μη-βακτηριδιακή, Ουρική αρθρίτιδα και Ρευματοειδής αρθρίτιδα στο παρόν κεφάλαιο.
Αιτίες
Τραυματισμός, οστεοαρθρίτιδα, αντιδραστική αρθρίτιδα (λοιμώδεις καταστάσεις του εντέρου, των γεννητικών οργάνων, των αεροφόρων οδών, τσίμπημα κρότωνα), σηπτική αρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα (μπορεί να προκύψει ακόμη και χωρίς δερματικές εκδηλώσεις), αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, ουρική αρθρίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, ψευδοουρική αρθρίτιδα, πυροφωσφορική αρθρίτιδα, σαρκοείδωση (ασυνήθιστη).
Αρθρίτιδα της άρθρωσης του γόνατου:
Σκεφτείτε κυρίως την μπορέλια (αρθρίτιδα Lyme, συχνά μεταναστευτική), πυροφωσφορική αρθρίτιδα, αντιδραστική αρθρίτιδα.
Αρθρίτιδα της άρθρωσης του ισχίου:
Σκεφτείτε κυρίως την αντιδραστική αρθρίτιδα.
Αρθρίτιδα των ποδοκνημικών αρθρώσεων:
Σκεφτείτε κυρίως τη ΡΑ, τη σαρκοείδωση.
Αμφοτερόπλευρες αρθρίτιδες.
Αρθρίτιδα των πηχεοκαρπικών αρθρώσεων:
Σκεφτείτε κυρίως τη ΡΑ, αμφοτερόπλευρη.
Αρθρίτιδα της 1ης ΜΤΦ-άρθρωσης:
Σκεφτείτε κυρίως την ουρική αρθρίτιδα, ορισμένες φορές ακόμη και στο μετατάρσιο, την άρθρωση του γόνατου, την πηχεοκαρπική, την ποδοκνημική.
Αρθρίτιδα της άρθρωσης του ώμου:
Σκεφτείτε κυρίως την αντιδραστική αρθρίτιδα, την αρθρίτιδα Lyme.
Αρθρίτιδα της άρθρωσης του αγκώνα:
Σκεφτείτε κυρίως την αρθρίτιδα Lyme (συχνά μεταναστευτική).
Δακτυλίτιδες:
Σκεφτείτε την αντιδραστική αρθρίτιδα, την ψωρίαση, την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα.
Πολυαρθρίτιδες:
Σκεφτείτε κυρίως τη ΡΑ (συμμετρικές αρθρίτιδες στις μικρές αρθρώσεις, κυρίως τις ΜΚΦ-, ΕΜΦ-, ΜΤΦ-αρθρώσεις, πρωινή δυσκαμψία > 30 λεπτών), αιμοχρωμάτωση, ψωριασική αρθρίτιδα (ιδιαίτερα στις ΑΜΦ-αρθρώσεις, ακόμη και δακτυλίτιδες, ενθεσίτιδες, προβλήματα σπονδυλικής στήλης), ηπατίτιδα C, ΙΦΝΕ.
Πάντα να συμπεριλαμβάνετε τη σηπτική αρθρίτιδα στη διαφορική διάγνωση.
Συμπτώματα
Οίδημα, αύξηση θερμοκρασίας, πόνος, έκπτωση κινητικότητας της άρθρωσης. Η εξέλιξη των ενοχλήσεων διαρκεί από ώρες μέχρι ημέρες.
Σε σηπτική αρθρίτιδα συχνά υπάρχει πυρετός και επίδραση στη γενική κατάσταση.
Ένα ομοιόμορφα οιδηματώδες δάκτυλο χεριού ή ποδιού (‘’δάκτυλο χεριού/ποδιού σαν λουκάνικο’’) συνηγορεί για σπονδυλαρθρίτιδα ή ψωριασική αρθρίτιδα.
Σε ψωριασική αρθρίτιδα μπορεί να εμφανιστεί τόσο ολιγο- όσο και πολυαρθρίτιδα, συχνά αρθρίτιδα ΑΜΦ-αρθρώσεων.
Ορισμένες φορές ακόμη και αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα με φλεγμονώδες άλγος της σπονδυλικής στήλης.
Αρθρίτιδα των αρθρώσεων γύρω από το στέρνο (πλευροστερνικές, στερνοκλειδικές αρθρώσεις, όπως και αρθρώσεις μεταξύ λαβής στέρνου και στέρνου) ερμηνεύεται ως σπονδυλαρθρίτιδα.
Διερεύνηση
Πάντα εκείνο που προέχει είναι να αποκλειστεί η σηπτική αρθρίτιδα!
Ιστορικό.
Να συμπεριλαμβάνεται η φαρμακευτική αγωγή, που παίρνει ο ασθενής κατά τη λήψη του (ιστορικού).
Κλινική εξέταση:
ΩΡΛ/κή αντικειμενική εξέταση, μυκόπλασμα; Προηγούμενη ίωση;
Σημεία ψωρίασης (δέρματος, πρωκτικής σχισμής, ομφαλού, τριχωτού κεφαλής, νυχιών);
Σε τυπική ψωριασική αρθρίτιδα (οιδηματώδεις ΑΜΦ-αρθρώσεις, ίσως οίδημα διαφορετικής άρθρωσης, ενθεσίτιδες καταφύσεων περιφερικών μυών) και κληρονομικότητα.
Στην ψωρίαση (με τα τελευταία παραπάνω) μπορεί να μπει η διάγνωση ακόμη και σε απουσία δερματικών συμπτωμάτων (‘’ψωριασική αρθρίτιδα sine psoriasis’’). Ιστορικό κοιλιοκάκης;
Εργαστηριακός έλεγχος:
CRP, Hb, λευκοκύτταρα, τύπος λευκών, ΤΚΕ, ουρικό οξύ-ορ. και στικ ούρων.
Ίσως εργαστηριακός έλεγχος σχετικά με γονόκοκκο, χλαμύδια, μπορέλια, μυκόπλασμα και καλλιέργεια κοπράνων.
Αν η γενική κλινική εικόνα συνηγορεί για ρευματοειδές νόσημα, γίνεται έλεγχος των αντι-CCP (αντισώματα κατά του κυκλικού κιτρουλλινικού πεπτιδίου), ίσως ΑΝΑ.
Ακτινογραφία, για να αποκλειστεί κάκωση οστών σε τραυματισμό.
Το υπερηχογράφημα μπορεί να αποκαλύψει πολλαπλασιασμό αρθρικού υγρού και να γίνει διαφοροποίηση από θυλακίτιδες και άλλες κακώσεις μαλακών μορίων.
Σε ύδρωπα αρθρική παρακέντηση, η οποία, όσο αφορά την άρθρωση του γόνατου, για να διενεργηθεί, όσο πιο εύκολα γίνεται, εκτελείται από την εξωτερική πλευρά στο ύψος των πάνω ορίων της επιγονατίδας.
Για να γίνει αυτό, χρειάζεται μεγάλη σύριγγα (προηγείται τομή με νυστέρι, ώστε να αποφευχτεί μετακίνηση δερματικού τεμαχίου μέσα στην άρθρωση) ή με σωληνάριο κενού.
Ελέγξτε το επίπεδο γλυκόζης του αίματος για σύγκριση με εκείνο του αρθρικού υγρού (χαμηλή γλυκόζη αρθρικού υγρού σημαίνει βακτηριδιακή λοίμωξη λόγω του ότι τα βακτηρίδια καταναλώνουν γλυκόζη από το αρθρικό υγρό).
Μικροσκοπική εξέταση με πολωμένο φως αναφορικά με ουρικό οξύ και πυροφωσφορικούς κρυστάλλους.
Σε εκ των προτέρων υποψία σηπτικής αρθρίτιδας χρειάζεται επείγουσα παραπομπή σε νοσοκομείο και η αρθρική παρακέντηση διενεργείται εκεί.
Σε φλεγμονώδες ρευματοειδές νόσημα, που εκδηλώθηκε πρόσφατα (όπως π.χ. ψωριασική αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα), η εκτίμηση πρέπει να γίνεται από ρευματολόγο.