ΣΕΛ, Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος

ICD-10 : Μ32

Ορισμός

Αυτοάνοση χρόνια γενικευμένη νόσος, η οποία μπορεί να προσβάλλει όλα τα όργανα του σώματος.

Συχνά προσβάλλει το δέρμα, τις αρθρώσεις, την παραγωγή αίματος και τα νεφρά, αλλά επίσης και το νευρικό σύστημα, τους πνεύμονες και την καρδιά.

 

Αιτία

Συχνότερα άγνωστη.

Μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο το κάπνισμα, ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα και η κληρονομικότητα, καθώς και τα οιστρογόνα, οι λοιμώξεις και το ηλιακό φως.

Το 90% είναι γυναίκες με έναρξη κατά κανόνα μεταξύ των ηλικιών 15-45 ετών.

 

Συμπτώματα

Κόπωση, μείωση βάρους, πυρετός, εξανθήματα δέρματος, αρθραλγίες, τριχόπτωση, άφθες, υπερευαισθησία στον ήλιο.

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από την περιοχή του σώματος, στην οποία είναι ενεργή η νόσος.

Η νόσος εμφανίζεται με υποτροπές.

 

Μία βαριά μορφή του φαινομένου Raynaud μπορεί να σχετίζεται με ΣΕΛ.

 

Αντικειμενική εξέταση

Παρουσιάζει μεγάλη διακύμανση ανάλογα με τα όργανα, που έχουν προσβληθεί.

 

Διαφορική διάγνωση

ΡΑ, δερματικά νοσήματα, πνευμονικά νοσήματα.

 

Διερεύνηση

Σε υποψία ΣΕΛ χρειάζεται επικοινωνία με ρευματολόγο.

 

Εργαστηριακός έλεγχος:

ΤΚΕ, ΑΝΑ (κατά κανόνα θετικά), anti-dsDNA (αν θετικό, πιθανόν ΣΕΛ, θετικό στο περίπου 1/3 των ατόμων με ΣΕΛ), Α3, Α4 (χαμηλά), γενική αίματος (συχνά χαμηλές τιμές Hb, λευκοκυττάρων, αιμοπεταλίων).

 

Για τη διάγνωση απαιτείται να καλύπτονται σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολλέγιο Ρευματολογίας τουλάχιστον 4 από τα παρακάτω κριτήρια:

– Ερύθημα προσώπου/ερύθημα ‘’σαν πεταλούδα’’.

 

– Δισκοειδές δερματικό ερύθημα.

 

– Δέρμα ευαίσθητο στο ηλιακό φως, εξανθήματα.

 

– Έλκη στοματικού βλεννογόνου και/ή του βλεννογόνου της μύτης.

 

– Αρθρίτιδα σε δύο η περισσότερα μέλη (άνω/πάνω άκρα).

 

– Πλευρίτιδα ή περικαρδίτιδα.

 

– Νεφρική επίδραση (πρωτεϊνουρία).

 

– Νευρολογικό νόσημα (όπως επιληψία ή ψύχωση).

 

– Χαμηλές τιμές Ηb και/ή λευκοκυττάρων και/ή θρομβοκυττάρων.

 

– Anti dsDNA θετικό (υπάρχουν δύο επιπλέον ανοσολογικοί δείκτες, που μπορούν να ζητηθούν εναλλακτικά).

 

– Θετικά ΑΝΑ.

 

Θεραπεία

Ανακούφιση των συμπτωμάτων με κορτιζόνη από το στόμα, σε σοβαρές περιπτώσεις κυτταροστατικά.   Μπορεί να απαιτείται νοσηλεία σε νοσοκομείο, όταν έχουν προσβληθεί εσωτερικά όργανα, αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο, διακοπή των σκευασμάτων οιστρογόνων, όπως π.χ. των αντισυλληπτικών.   Επιθετική θεραπεία της υπέρτασης και της υπερλιπιδαιμίας με τη σκέψη ότι ακόμη και η καρδιά μπορεί να εμπλέκεται στη νόσο, σωματική άσκηση.