Σιελολιθίαση

ICD-10 : Κ11.5

Ορισμός

Λίθοι (συγκρίματα) στον εκφορητικό πόρο των σιελογόνων αδένων.

Συνηθέστερα στον υπογνάθιο (80%).

 

Αιτίες

Συχνότερα άγνωστες. Καμία συσχέτιση με άλλη νόσο ή με κάποιο συγκεκριμένο τρόφιμο.

 

Συμπτώματα

Σχετικά ξαφνικά εμφάνιση διόγκωσης, που σχετίζεται με την ώρα του φαγητού.

Ο λίθος μπορεί να αποφράξει τον εκφορητικό πόρο περισσότερο ή λιγότερο.

Σε αυτήν την περίπτωση ο αδένας μπορεί να διογκωθεί έντονα.

Όχι σπάνια ο ασθενής το περιγράφει σαν ‘’μπαλάκι του πιγκ πογκ’’ ως προς το μέγεθος.

 

Συγχρόνως αίσθηση τάσης/ πόνου, όταν το σάλιο εκρέει προς τα έξω από το σημείο, όπου βρίσκεται η απόφραξη.

Ο αδένας αποκτά το κανονικό του μέγεθος μέχρι το νέο γεύμα ή τη λήψη τροφίμου, που διεγείρει την έκκριση σάλιου (λεμόνι!).

 

Αντικειμενική εξέταση

Ο αδένας ψηλαφάται ορισμένες φορές αρκετά συμπαγής, όταν έχει υποχωρήσει η διόγκωση.

Μερικές φορές στον αδένα μπορεί να ψηλαφηθεί (με αμφίχειρη ψηλάφηση) ένας μεγάλος λίθος ή μπορεί να είναι ορατός στον εκφορητικό πόρο της στοματικής κοιλότητας.

Λίθοι του υπογνάθιου αδένα όχι σπάνια εντοπίζονται κεντρικά στον μικρό χαλινό της γλώσσας.

Ο λίθος μπορεί να φωτιστεί διαμέσου του βλεννογόνου.

 

Διαφορική διάγνωση

Στένωση εκφορητικού πόρου, πυώδης λοίμωξη (παρωτίτιδα), ιογενής λοίμωξη (επιδημική παρωτίτιδα), όγκος.

 

Διερεύνηση

Επισκόπηση-ψηλάφηση.

Ακτινογραφικός έλεγχος του εδάφους της στοματικής κοιλότητας (20% των υπογνάθιων λίθων και 50% των λίθων της παρωτίδας δεν είναι ορατοί κατά τον ακτινολογικό έλεγχο).

Μπορεί να χρειαστεί υπερηχογράφημα ή σιελογραφία.

Επίσης μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο παραπομπής σε ΩΡΛ/γο.

 

Θεραπεία

Μικροί λίθοι μπορούν να απομακρυνθούν αυτόματα σε έντονη ροή σιέλου. Σε ταυτόχρονη λοίμωξη ίσως χρειαστούν αντιβιοτικά. Αν ο λίθος εντοπίζεται περιφερικά, διατομή του εκφορητικού πόρου διαμέσου ΩΡΛ/κής κλινικής. Διαφορετικά σε έντονα συμπτώματα μπορεί να είναι απαραίτητη η εκτομή του αδένα.