Ορισμός
Λίθοι (συγκρίματα) στον εκφορητικό πόρο των σιελογόνων αδένων.
Συνηθέστερα στον υπογνάθιο (80%).
Αιτίες
Συχνότερα άγνωστες. Καμία συσχέτιση με άλλη νόσο ή με κάποιο συγκεκριμένο τρόφιμο.
Συμπτώματα
Σχετικά ξαφνικά εμφάνιση διόγκωσης, που σχετίζεται με την ώρα του φαγητού.
Ο λίθος μπορεί να αποφράξει τον εκφορητικό πόρο περισσότερο ή λιγότερο.
Σε αυτήν την περίπτωση ο αδένας μπορεί να διογκωθεί έντονα.
Όχι σπάνια ο ασθενής το περιγράφει σαν ‘’μπαλάκι του πιγκ πογκ’’ ως προς το μέγεθος.
Συγχρόνως αίσθηση τάσης/ πόνου, όταν το σάλιο εκρέει προς τα έξω από το σημείο, όπου βρίσκεται η απόφραξη.
Ο αδένας αποκτά το κανονικό του μέγεθος μέχρι το νέο γεύμα ή τη λήψη τροφίμου, που διεγείρει την έκκριση σάλιου (λεμόνι!).
Αντικειμενική εξέταση
Ο αδένας ψηλαφάται ορισμένες φορές αρκετά συμπαγής, όταν έχει υποχωρήσει η διόγκωση.
Μερικές φορές στον αδένα μπορεί να ψηλαφηθεί (με αμφίχειρη ψηλάφηση) ένας μεγάλος λίθος ή μπορεί να είναι ορατός στον εκφορητικό πόρο της στοματικής κοιλότητας.
Λίθοι του υπογνάθιου αδένα όχι σπάνια εντοπίζονται κεντρικά στον μικρό χαλινό της γλώσσας.
Ο λίθος μπορεί να φωτιστεί διαμέσου του βλεννογόνου.
Διαφορική διάγνωση
Στένωση εκφορητικού πόρου, πυώδης λοίμωξη (παρωτίτιδα), ιογενής λοίμωξη (επιδημική παρωτίτιδα), όγκος.
Διερεύνηση
Επισκόπηση-ψηλάφηση.
Ακτινογραφικός έλεγχος του εδάφους της στοματικής κοιλότητας (20% των υπογνάθιων λίθων και 50% των λίθων της παρωτίδας δεν είναι ορατοί κατά τον ακτινολογικό έλεγχο).
Μπορεί να χρειαστεί υπερηχογράφημα ή σιελογραφία.
Επίσης μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο παραπομπής σε ΩΡΛ/γο.