Στειρότητα – Υπογονιμότητα

ICD-10 : N97

Ορισμός

Σεξουαλική ζωή >1 έτους σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά την οποία, ενώ πραγματοποιείται συνεύρευση χωρίς προφυλάξεις, δεν επιτυγχάνεται εγκυμοσύνη.

 

Πρωτοπαθής στειρότητα:

Δεν υπήρξε ποτέ κύηση.

 

Δευτεροπαθής στειρότητα:

Πρωτύτερα υπήρξε κύηση.

 

Αιτιολογία

Διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας 20%, παράγοντες από τις σάλπιγγες 20%, ανδρική υπαιτιότητα 40%, ανεξήγητη ατεκνία (συμπεριλαμβάνει την ενδομητρίωση μικρής έκτασης) 15% και διάφοροι παράγοντες 5%, μύωμα, ανατομικές μεταβολές, λοιμώξεις, κατάχρηση αλκοόλ, θεραπευτική λήψη ΜΣΑΦ- σκευασμάτων τη χρονική στιγμή της ωορρηξίας, υπερβολικό βάρος, έλλειψη βιταμίνης Β12.

 

Μειωμένη γονιμότητα από την πλευρά της γυναίκας είναι η πιο συνηθισμένη αιτία ατεκνίας, ενώ η πιθανότητα εγκυμοσύνης σε ηλικία > 35 ετών μειώνεται περίπου στο μισό συγκριτικά με την ηλικία των είκοσι ετών.

Η πιθανότητα εγκυμοσύνης μετά από την ηλικία των 40 είναι < 10%.

 

Διερεύνηση

Γυναικολογική εξέταση, ιστορικό (μεταξύ άλλων σχετικά με τη χρήση σκευασμάτων-ΜΣΑΦ μεταξύ των εμμηνορρυσιών- το χρονικό σημείο της ωορρηξίας).

Καλλιέργεια για χλαμύδια χρειάζεται λήψη δείγματος για κυτταρολογικό έλεγχο;

Wet smear (ή wet mount): Τραχηλίτιδα;

 

Βασικός ενδοκρινολογικός έλεγχος: FSH-ορ. (ορμόνη διέγερσης των ωοθυλακίων), προλακτίνη-ορ. και Τ4/TSH-ορ, ιολογικός έλεγχος για ερυθρά, έλεγχος της ωοθυλακιορρηξίας, αν η εμμηνορρυσία είναι κάπως ομαλή.

Τεστ-LH (ωχρινοτρόπος ορμόνη) είναι διαθέσιμο στα φαρμακεία. Καταγράφεται η υψηλότερη τιμή – της LH, η οποία προηγείται της ωοθυλακιορρηξίας κατά 20-40 ώρες, έλεγχος επιπέδων της προγεστερόνης ορού 1 εβδομάδα πριν από την εμμηνορρυσία για εκτίμηση της ωχρινοποιητικής φάσης.

 

Παραπομπή σε γυναικολόγο για έλεγχο της διόδου του ωαγωγού με πλύσεις των σαλπίγγων, στις οποίες χρησιμοποιείται υπέρηχος ως οδηγός (HSS = HysteroSalpingoSonografi = υπερηχογραφική υστεροσαλπιγγογραφία, ίσως με σκιαστικό αντίθεσης Echovist).

Πρόκειται για απλή και σχεδόν ανώδυνη εξέταση, η οποία διενεργείται σε εξωτερικό ιατρείο από γυναικολόγο. Έλεγχος σπέρματος, που πρέπει να γίνεται αφειδώς σε δευτεροπαθή στειρότητα και, αν κριθεί απαραίτητο, Β12-ορ./ΜΜΑ-ορ. (μεθυλομαλονικό οξύ) σε διερεύνηση ανδρικής υπογονιμότητας.

 

Σύμφωνα με τη (σουηδική) νομοθεσία ο έλεγχος για λοιμώδη νοσήματα πρέπει να γίνεται, όταν σχεδιάζεται υποβοηθούμενη αναπαραγωγή:

HTLV (Humant Tlymfotropt virus = ανθρώπινος Τλεμφοτρόπος ιός)Ι+ΙΙ, HIV (Humant immunbristvirus = ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας), ηπατίτιδα (B+C), ιολογικός έλεγχος για σύφιλη.

 

Θεραπεία

(διαμέσου γυναικολόγου): Αιτιολογική πάντα σύμφωνα με την παθολογική αιτία, που έχει διαπιστωθεί. Σε διαταραχές της ωοθυλακιορρηξίας γίνονται ενέσεις FSH σε χαμηλές δόσεις από την έναρξη της εμμηνορρυσίας για 1-2 εβδομάδες. Ακολουθεί υπερηχογραφικός έλεγχος της ωοθυλακιορρηξίας για καλύτερο αποτέλεσμα. Η ωορρηξία εκλύεται με ένεση HCG. Αν δεν υπάρχει αποτέλεσμα, γίνεται παραππομπή σε IVF (= Invitrofertilisering/τεχνητή γονιμοποίηση = γονιμοποίηση σε δοκιμαστικό σωλήνα), ισχυρή διέγερση με FSH μετά από καταστολή με σκεύασμα – GnRH (gonadotropt releasing – hormon = ορμόνη, που διεγείρει την έκκριση γοναδοτροπινών), αφαίρεση ωαρίων με υπερηχογραφική καθοδήγηση, γονιμοποίηση σε δοκιμαστικό σωλήνα και επαναφορά ενός ωαρίου μετά από μερικές ημέρες, υποστήριξη της ωχρινικής φάσης με κολπικά δισκία προγεστερόνης.   Σε PCO (polycystiska ovarier = πολυκυστικές ωοθήκες βλέπε το αντίστοιχο υποκεφάλαιο) μπορεί να αυξηθεί η πιθανότητα εγκυμοσύνης με τη χορήγηση μετφορμίνης. Η σωματική άσκηση μπορεί να ομαλοποιήσει τα ορμονικά επίπεδα και την αιμορραγική συμπεριφορά στις PCO.   Στους περισσότερους νομούς (της Σουηδίας) το κόστος της IVF καλύπτεται από την τοπική αυτοδιοίκηση. Παρατηρείται σημαντική απόκλιση στους κατά τόπους κανονισμούς. Συνήθως ισχύει ως προϋπόθεση οι γονείς να μην έχουν αποκτήσει μαζί βιολογικά παιδιά, καθώς και όριο ηλικίας < 37 ετών. Η εναλλακτική λύση σε τέτοιες περιπτώσεις είναι αυτά τα άτομα να καλύπτουν μόνα τους το κόστος μίας IVF σε ιδιωτική κλινική χωρίς χρόνο αναμονής.   Πληροφορίες για την ασθενή: www.fertility.com   Φαρμακευτική αγωγή Σκευάσματα, που χορηγούνται μόνο από γυναικολόγο.   FSH: Ενέσιμο υποδόρια Gonal-F | Eνέσιμο υποδόρια, ενδομυϊκά Puregon | Eνέσιμο υποδόρια, ενδομυϊκά  Menopur | Ενέσιμο υποδόρια Bravelle. HCG: Ενέσιμο υποδόρια Ovitrelle.