Τενοντίτιδα Αχιλλείου

ICD-10 : Μ76.6

Αιτίες

Υπερφόρτωση του τένοντα (μονόπλευρη καταπόνηση, υψηλής έντασης, σε σκληρή επιφάνεια), επαναλαμβανόμενοι μικροί τραυματισμοί, μερικές φορές φλεγμονή σε υποκείμενο θύλακο, πίεση από κακή εφαρμογή παπουτσιών, αυξημένος κίνδυνος μετά από θεραπεία με φλουοκινολόνη.

Οξεία ’’φλεγμονή’’ μετά από υπερκόπωση ή τραυματισμό, χρόνια ’’φλεγμονή’’ σε μακρόχρονη, μονόπλευρη ή επανειλημμένη καταπόνηση, π.χ. τρέξιμο σε σκληρή επιφάνεια.

Ενδεχομένως εδώ πρόκειται για υποκείμενη μερική ρήξη, ορισμένες φορές θυλακίτιδα κάτω από τον τένοντα.

Δεν πρόκειται για φλεγμονή του τένοντα, αλλά αφορά αναγέννηση μετά από μικρορήξεις, όπως π.χ. τενοντοπάθεια.

Μπορεί επίσης να πρόκειται για ενθεσοπάθεια ως μέρους σπονδυλαρθρίτιδας.

Επίσης υπάρχει μία θεωρία, σύμφωνα με την οποία σε ορισμένες κατηγορίες από τους ασθενείς, που έχουν προσβληθεί (άτομα χωρίς φυσική δραστηριότητα με μεταβολικό σύνδρομο), μπορεί να σχετίζεται με ισχαιμία (’’σπασμωδικός πόνος Αχιλλείου τένοντα’’).

Νεύρα, που προάγουν τον πόνο, βρίσκονται κυρίως γύρω από τον τένοντα, όχι στον ίδιο τον τένοντα.

Συμπτώματα

Πόνος ηρεμίας σε καταπόνηση του Αχιλλείου τένοντα, πόνος μετά από προπόνηση, οίδημα, ευαισθησία και μερικές φορές κριγμοί, ακαμψία, κυρίως πρωινή.

Αντικειμενική εξέταση

Ευαισθησία (σε ψηλάφηση), πάχυνση γύρω από τον ίδιο τον τένοντα/το τενόντιο έλυτρο, πόνος στην όρθια στάση και στήριξη στα δάκτυλα των ποδιών.

Σε περιτενοντίτιδα σημειώνονται κριγμοί σε κίνηση.

Διαφορική διάγνωση

Θρόμβωση περιοχής ποδιού από το γόνατο και κάτω, ρήξη γαστροκνημίας, ρήξη Αχιλλείου τένοντα, ενθεσοπάθεια σε σπονδυλαρθρίτιδα.

Διερεύνηση

Κλινική διάγνωση, ίσως χρειαστεί υπέρηχος, για να μπει η διάγνωση μερικής/ ολικής ρήξης, όπως και θυλακίτιδας, ΜΤ σε μακροχρόνιες ενοχλήσεις (ιδιαίτερα σε προεγχειρητικό έλεγχο).

Θεραπεία

Σε αθλητές συστήνεται ελάττωση της συνολικής προπόνησης και της καταπόνησης κατά την προπόνηση, διόρθωση εκλυτικών παραγόντων, όπως λανθασμένη στάση του άκρου ποδιού με τη βοήθεια κατάλληλων ανατομικών πάτων παπουτσιών, ίσως μαλακά μαξιλαράκια φτέρνας. ΜΣΑΦ τοπικά ή από το στόμα, διατάσεις του τένοντα και κατάλληλη προπόνηση μυϊκής ισχύος. Ανύψωση τακουνιού 10-20 χιλ. (αποτελεσματική διαφορά ύψους μεταξύ της φτέρνας και του μπροστινού τμήματος του άκρου ποδιού) μπορεί να διευκολύνει την αποφόρτιση του τένοντα ως αρχική ενέργεια. Για να αποφευχτούν δυσθεράπευτες χρόνιες τενοντίτιδες του Αχιλλείου, η θεραπεία πρέπει να ξεκινάει σε πρώιμο στάδιο, παραπομπή για φυσικοθεραπεία. Έκκεντρη εκγύμναση των μυών της κνήμης είναι αποτελεσματική για μη-επαγγελματίες αθλητές: Σταθείτε σε μία σκάλα με το μπροστινό τμήμα του ποδιού, σε ένα πάγκο ή κάτι αντίστοιχο. Χαμηλώστε το σώμα σας αργά (άσκηση τάσης συγχρόνως με την επιμήκυνση του μυός - ’’αναστροφή της ανύψωσης της φτέρνας’’), στη συνέχεια ανύψωση με την υποστήριξη του υγιούς ποδιού. Ακολουθούν 3 x 15 επαναλήψεις με ευθειασμό του γόνατου και άλλες τόσες φορές με το γόνατο σε κάμψη, δύο φορές ημερησίως, 7 ημέρες/ εβδομάδα για 12 εβδομάδες. Στην αρχή η προπόνηση προκαλεί και πρέπει να προκαλεί πόνο. Οι διατάσεις μετά την προπόνηση προσφέρουν ανακούφιση. Υποχώρηση συμπτωμάτων μετά από περίπου 6 εβδομάδες, αλλά ακόμη και μετά απ’ αυτό η προπόνηση πρέπει να συνεχίζεται μέχρι και 6 μήνες! Η φυσική δραστηριότητα, που προκαλεί καταπόνηση του τένοντα, μπορεί να συνεχιστεί κατά τη διάρκεια της προπόνησης. Για μη-επαγγελματίες αθλητές η προπόνηση, που προαναφέρθηκε, στην πράξη έχει καταργήσει την ανάγκη χειρουργικής αντιμετώπισης. Αν εκδηλώνονται κριγμοί γύρω από τον τένοντα: Ενδοφλέβια ένεση 15000 ΔΜ ηπαρίνης ημερησίως για 3-4 ημέρες, αποφόρτιση με χρήση πατερίτσας. Επαγγελματίες αθλητές και χρόνιες περιπτώσεις (πάνω από 6-12 μήνες) παραπέμπονται σε ορθοπαιδικό με ερώτημα για αναγκαιότητα χειρουργικής αντιμετώπισης (διενεργείται αποκλειστικά σε ορισμένα ιατρικά κέντρα). Εναλλακτική λύση κυρίως για επαγγελματίες αθλητές αποτελεί η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική, κατά την οποία αφαιρείται μικρή ποσότητα ιστού ακριβώς δίπλα στον τένοντα, πλήρης δραστηριότητα 4-6 εβδομάδες μετά από την επεμβατική πράξη. Υπάρχει και η δυνατότητα σκληρυντικών ενέσεων με την καθοδήγηση υπερήχου (aethoxyskleror) ακριβώς πλάι στον τένοντα, 2-3-(5) ενέσεις με μεσοδιάστημα 3 μηνών. Προκαλεί αποκλεισμό των νεύρων, που προάγουν τον πόνο, και προσφέρει τη δυνατότητα αναδιαμόρφωσης του τένοντα. Τις πρώτες 2 εβδομάδες μετά την ένεση πρέπει οι κινήσεις να εκτελούνται προσεκτικά, στη συνέχεια επιστροφή στην προπόνηση/ κίνηση. Άλλες εναλλακτικές λύσεις αποτελούν η θεραπεία με κρουστικά κύματα ή με λέιζερ. Να μη κάνετε ενέσεις κορτιζόνης στον τένοντα και γύρω απ’ αυτόν. Ενέχεται κίνδυνος ολικής ρήξης! Η οξεία τενοντοπάθεια του Αχιλλείου αντιμετωπίζεται σε ορισμένες κλινικές με τοποθέτηση γύψου για 3-4 ημέρες, ΜΣΑΦ από το στόμα ή ενδοφλέβια 15000 ΔΜ ηπαρίνης για 3-4 ημέρες, ανύψωση του τακουνιού για 2-3 εβδομάδες.