Υπερπροπόνηση

Ορισμός

Συνηθέστερα πρόκειται για μία κατάσταση, σύνδρομο υπερπροπόνησης, με απόδοση, που επιδεινώνεται, και κόπωση. Ένα προστάδιο ηπιότερης μορφής αποκαλείται υπέρβαση (overreaching).

Αιτίες

Κλασικά προκαλείται από πολύ έντονη αύξηση της συνολικής προπόνησης. Άλλοι στρεσογόνοι παράγοντες, όπως ελλιπής ανάκτηση δυνάμεων (στην οποία συμπεριλαμβάνεται ανεπαρκής ύπνος), ψυχικό στρες, οικονομική δυσχέρεια, σχολική φοίτηση, σχέση με τον προπονητή και τη φίλη/φίλο, παίζουν τουλάχιστον τον ίδιο σημαντικό ρόλο.

Η ένταση της προπόνησης θεωρείται ότι παίζει πιο σημαντικό ρόλο από ό,τι ο όγκος της. Θεωρείται ότι συμμετέχουν υποκείμενοι μηχανισμοί εν μέρει άγνωστοι, αλλά και δυσλειτουργία του άξονα-ΥΥΕ.

Έχουν παρατηρηθεί διάφορες αποκλίσεις στα επίπεδα της κορτιζόλης, της απάντησης στην ACTH, της LH, της GnRH, της τεστοστερόνης, της σεροτονίνης και των κατεχολαμινών.

Συμπτώματα

Οι μεταβολές μοιάζουν με εκείνες που παρατηρούνται σε ‘‘εξάντληση’‘ ή μακροχρόνιο αρνητικό στρες.

Το πρωταρχικό σύμπτωμα είναι κόπωση/ εξάντληση και μειωμένη απόδοση. Είναι συχνή η μυϊκή ευαισθησία.

Αυξημένη συχνότητα λοιμώξεων, διαταραχές ύπνου, διαταραχές συγκέντρωσης, μειωμένη λίμπιντο, καταβολή, επίδραση στη διάθεση (ευερεθιστότητα) ή κατάθλιψη αποτελούν στοιχεία υποψίας της διάγνωσης.

Αντικειμενική εξέταση

Αυξημένος σφυγμός ηρεμίας και αυξημένος παλμός μετά από φυσική δραστηριότητα. Η αθλητική απόδοση επιδεινώνεται.

Διερεύνηση

Δεν υπάρχουν εργαστηριακά ευρήματα ή ‘‘απλές’‘ δοκιμασίες, με τα οποία μπορεί να τεθεί με βεβαιότητα η διάγνωση. Το τεστ φυσικής κατάστασης μπορεί να δείξει μειωμένη απόδοση και συχνά κάπως ελαττωμένη συχνότητα μέγιστου σφυγμού.

Φαίνεται ότι ο καλύτερος τρόπος ανίχνευσης της υπερβολικής προπόνησης είναι ψυχολογικά τεστ, όπως το POMS (profile of mood states) και χρησιμοποιούνται στον αθλητισμό κορυφαίων επιδόσεων.