Αρχική » Νοσήματα » Γαστρεντερολογικά » Νόσος χοληφόρων οδών, Χολολιθίαση, Χολοκυστίτιδα

Νόσος χοληφόρων οδών, Χολολιθίαση, Χολοκυστίτιδα

ICD-10 : K83 (Χολολιθίαση Κ80.2 | Κωλικός χοληδόχου κύστης Κ80.2 | Χολοκυστίτιδα ΜΚΑ/μη καθορισμένη Κ81.9 | Χολαγγειίτιδα 83.0)

Βλέπε επίσης το υποκεφάλαιο Παγκρεατίτιδα στο παρόν κεφάλαιο.

 

Ορισμός

Δυσλειτουργία των χοληφόρων οδών, συνήθως εξαιτίας χολόλιθου.

 

Χολοκυστίτιδα σημαίνει φλεγμονή της χοληδόχου κύστης.

 

Χολαγγειίτιδα σημαίνει φλεγμονή (και ενδεχομένως λοίμωξη) των χοληφόρων οδών.

 

Αιτίες

Παράγοντες κινδύνου δημιουργίας λίθου είναι το γυναικείο φύλο (πιο πρώιμη έναρξη), η κύηση, το υπερβολικό βάρος, η ηλικία, η κληρονομικότητα.

 

Συμπτώματα

Σε λιθιασικές προσβολές εκδηλώνονται ισχυροί πόνοι κάτω από το δεξιό πλευρικό τόξο με αντανάκλαση στη ράχη (Θ5-6) και επηρεασμένο ασθενή, που δυσκολεύεται να παραμείνει ακίνητος σε συνδυασμό με τις προσβολές.

Συχνά εκδηλώνονται συγχρόνως εμετοί.

 

Οι πόνοι συχνά εκλύονται από λιπαρά φαγητά, αλλά ακόμη και από μήλο, καρότο ανάλογα με το άτομο.

 

Μπορεί κάποιος να παρουσιάζει τυπικούς κωλικούς πόνους χωρίς ανιχνεύσιμους χολόλιθους.

Ορισμένες περιπτώσεις νόσου των χοληφόρων οδών εκδηλώνονται περισσότερο με μία κλινική εικόνα, που μοιάζει με δυσπεψία, δηλαδή με ναυτία, ήπιο, συνεχή πόνο και αίσθημα τάσης στην κοιλιακή χώρα.

 

Επιπλοκές της χολολιθίασης:

Οξεία χολοκυστίτιδα:

Αρχικά συχνά συμπτώματα, όπως κωλικός χοληδόχου κύστης (βλέπε κωλικός χοληδόχου κύστης παραπάνω).

Κατά δεύτερο λόγο ήπιος, αδιάκοπος πόνος κάτω από το δεξιό πλευρικό τόξο, ψηλαφητική ευαισθησία και πυρετός.

 

Οξεία χολαγγειίτιδα:

Κοιλιαλγία, ίκτερος, ρίγος/πυρετός.

 

Οξεία παγκρεατίτιδα:

Βλέπε το ξεχωριστό υποκεφάλαιο στο παρόν κεφάλαιο.

 

Χολοπεριτονίτιδα:

Χημική ή βακτηριδιακή σε περίπτωση διάτρησης.

 

Ειλεός από χολολιθίαση:

Ο χολόλιθος προκαλεί διάτρηση της φλεγμονώδους χοληδόχου κύστης και του παρακείμενου εντέρου, με αποτέλεσμα ο λίθος να προκαλεί μηχανική απόφραξη του εντέρου.

 

Διερεύνηση

Υπερηχογράφημα της χοληδόχου κύστης, ώστε να αποκαλυφθούν τυχόν λίθοι, να γίνει εκτίμηση του εύρους των τοιχωμάτων των χοληφόρων οδών και του πάχους του τοιχώματος της χοληδόχου κύστης.

 

Η MRCP (Μαγνητική Χολαγγειοπαγκρεατογραφία) για πιο μεγάλη διαγνωστική ακρίβεια μίας τυχόν απόφραξης των χοληφόρων οδών, καθώς και για καλύτερη διαφορική διάγνωση, ακόμη και σε προεγχειρητική εκτίμηση.

 

Η ERCP (Ενδοσκοπική Παλίνδρομη Χολαγγειο-Παγκρεατογραφία) εφαρμόζεται περισσότερο στη θεραπεία παρά στη διαγνωστική διαδικασία.

 

Εργαστηριακές εξετάσεις:

ΗΚΓ. Ίσως ηπατική βιοχημεία και CRP.

Αντιμετώπιση σύμφωνα με καθιερωμένη διαδικασία, όπως έχει οριστεί από το επίσημο όργανο συντονισμού των ογκολογικών κέντρων καταγραφής καρκίνου της χώρας (της Σουηδίας: http://cancercentrum.se/samverkan/).

 

Διαφορική διάγνωση

Δυσπεψία, έλκος, IBS, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, επίμονη και δυσθεράπευτη δυσκοιλιότητα, παγκρεατική νόσος, κακοήθεια, νόσος Crohn, νεφρολιθίαση, πυελονεφρίτιδα, πνευμονία βάσεων/ πλευρίτιδα, ισχαιμική καρδιοπάθεια, ειλεός, ισχαιμία των μεσεντέριων αγγείων, ανεύρυσμα αορτής.

 

Θεραπεία

Οξύς κωλικός χοληδόχου κύστης: Στο ιατρείο χορηγούνται 75 mg δικλοφαινάκης ενδομυϊκά και, αν το αποτέλεσμα είναι ανεπαρκές, επιπλέον 50 mg. Αν υπάρχει αλλεργία στα ΜΣΑΦ ή δεν έχει επιτευχτεί το επιθυμητό αποτέλεσμα, χορηγείται σε ενέσιμη μορφή συνδυασμός αναλγητικού με σπασμολυτικό. Αν χορηγείται στο σπίτι, επιλέγεται αντίστοιχα η μορφή των ορθικών υποθέτων. Ανεπαρκές αποτέλεσμα συνεπάγεται παραπομπή σε χειρουργό.   Ήπιες ενοχλήσεις χολολιθίασης: Διαιτητικές οδηγίες (αποφυγή λιπαρών τροφών ή άλλων εκλυτικών παραγόντων), ανακούφιση του άλγους με παρακεταμόλη και/ή ΜΣΑΦ. Ασθενείς με ενοχλήσεις επαναλαμβανόμενες και μεγάλης χρονικής διάρκειας παραπέμπονται για επιπλέον χειρουργικές ενέργειες.   Αν οι ενοχλήσεις εμφανίζονται με ετήσιο μεσοδιάστημα, δεν υπάρχει ένδειξη χειρουργικής αντιμετώπισης. Αν πρόκειται για λιθιασικό περιεχόμενο στις χοληφόρες οδούς, πρέπει πάντα να ακολουθεί αντιμετώπιση, γιατί υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών, όπως χολόστασης, χολαγγειίτιδας και παγκρεατίτιδας.   Οξεία χολοκυστίτιδα: Παραπομπή σε χειρουργική κλινική σε πυρετό ή πυρετικά δέκατα. Παρεντερική διατροφή, ΜΣΑΦ, ίσως αντιβιοτικά (κυρίως σε ηλικιωμένους ασθενείς ή σε πυρετό) και διαγνωστικό ερώτημα σχετικά με την ανάγκη οξείας χολοκυστεκτομής (σε λίθους της χοληδόχου κύστης) και αντίστοιχα ενδοσκοπικής σφγκτηροτομής και αφαίρεσης λίθου (σε λίθους του ηπατικού πόρου). Μέθοδος πρώτης εκλογής είναι η λαπαροσκοπική τεχνική. Η εικόνα του υπερηχογραφήματος είναι η τυπική κλινική εικόνα της οξείας χολοκυστίτιδας.   Οξεία χολαγγειίτιδα, χολοπεριτονίτιδα, ειλεός χολολιθίασης: Παραπομπή σε χειρουργική κλινική.   Οι λίθοι της χοληδόχου κύστης σήμερα δεν αντιμετωπίζονται φαρμακευτικά. ‘‘Η θεραπεία με κρουστικά κύματα [stötbehandling]’‘ (σύγκριση με νεφρολιθίαση) δεν εφαρμόζεται καθόλου σήμερα. Οι ασυμπτωματικοί λίθοι χοληδόχου κύστης δε χρειάζονται αντιμετώπιση.   Εμβάθυνση: http://www.loimoxeis.gr/   Φαρμακευτική αγωγή   ΜΣΑΦ: Δικλοφαινάκη. Οπιούχα αναλγητικά + σπασμολυτικά: Παρακεταμόλη + Βρωμιούχος βουτυλοσκοπολαμίνη. Παρακεταμόλη.