Αρθρίτιδα μη-βακτηριδιακή, Αντιδραστική αρθρίτιδα, Σύνδρομο Reiter, Μονοαρθρίτιδα, Πολυαρθρίτιδα, Ολιγοαρθρίτιδα

Βλέπε επίσης το υποκεφάλαιο ’’Οίδημα άρθρωσης, οξύ’’ στο παρόν κεφάλαιο.

Αιτία

Αντιδραστική αρθρίτιδα είναι μία άσηπτη ανοσολογική αντίδραση σε λοιμώδεις παράγοντες, π.χ. λοιμώξεις του γαστρεντερικού, του ουρογεννητικού ή των αεροφόρων οδών.

Αιτία μπορεί να είναι η σαλμονέλα, η σιγκέλα, το καμπυλοβακτηρίδιο, η υερσίνια, το κλωστηρίδιο difficile (κυρίως μετά από θεραπεία με κλινδαμυκίνη και αντίστοιχα κεφαλοσπορίνη), ο γονόκοκκος, τα χλαμύδια.

Η μπορέλια, το μυκόπλασμα, ιοί (’’κρυολογήματα’’), η ηπατίτιδα – σκεφτείτε ιδιαίτερα την ηπατίτιδα C σε έναρξη πολυαρθρίτιδας, η ερυθρά, οι στρεπτόκοκκοι, η φυματίωση.

Άλλες αιτίες μη βακτηριδιακής αρθρίτιδας είναι η ΡΑ, η κρυσταλλική αρθρίτιδα/ αρθροθυλακίτιδα, η ουρική αρθρίτιδα, η νόσος Crohn, η ελκώδης κολίτιδα, η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, η αιμοχρωμάτωση (κυρίως σε ΜΚΦ – και ποδοκνημικές αρθρώσεις), η ψωρίαση/ ψωριασική αρθρίτιδα.

Αμφοτερόπλευρη αρθρίτιδα της ποδοκνημικής είναι συνηθισμένη σε νεοεμφανιζόμενη σαρκοείδωση (στην α/α πνευμόνων φαίνεται πυλαίο αδένωμα και ίσως ταυτόχρονα οζώδες ερύθημα).

ΣΕΛ (ήπια πολυαρθρίτιδα, συμμετοχή δέρματος με ’’ερύθημα σαν πεταλούδα’’, δισκοειδή λύκο και μερικές φορές γυροειδή αλωπεκία, άλλες βλάβες των μαλακών μορίων, όπως νεφρίτιδα, τενοντοελυτρίτιδα, ορογονίτιδα).

Αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα (φυγόκεντρη επέκταση των συμπτωμάτων, ασύμμετρες αρθρίτιδες περιφερικά, πόνος οσφύος εξαιτίας ιερολαγονίτιδας ή σπονδυλίτιδας).

Μονοαρθρίτιδα:

Σκεφτείτε τη σηπτική αρθρίτιδα, την ουρική αρθρίτιδα, την ψωρίαση, την κρυσταλλική αρθρίτιδα, τη μπορέλια (άρθρωση γόνατου στο 90% των περιπτώσεων με αρθρίτιδες, που οφείλονται σε μπορέλια), υπερκαταπόνηση της άρθρωσης, τραυματισμός.

Σύνδρομο Reiter προκαλείται συνήθως από λοίμωξη του εντέρου ή από ουρική αρθρίτιδα.

Συμπτώματα/ αντικειμενική εξέταση

Σε αντιδραστική αρθρίτιδα εκδηλώνεται αρθρίτιδα σε μεγάλες/μέτρια μεγάλες αρθρώσεις με ερυθρότητα (όχι πάντα), οίδημα, αύξηση θερμοκρασίας, πόνο ηρεμίας και πόνο σε καταπόνηση.

Αντιδραστική αρθρίτιδα εκδηλώνεται 1-6 εβδομάδες μετά από τη λοίμωξη, που λειτούργησε ως εκλυτικός παράγοντας.

Σε ορισμένες μορφές αρθρίτιδας με ιογενή συμμετοχή τα συμπτώματα διαρκούν για 1-2 χρόνια.

Συχνά ο ασθενής παρουσιάζει δεκατική πυρετική κίνηση.

Η αρθρίτιδα προσβάλλει συχνότερα τα κάτω άκρα από ό,τι τα πάνω, προσβολές συχνά άρθρωσης γόνατου -ποδοκνημικής.

Ορισμένες φορές φλεγμονή δακτύλου χεριού ή ποδιού (daktylit) και οίδημα/ ευαισθησία της πρόσφυσης του τένοντα, όπως του Αχιλλείου τένοντα και της πελματιαίας απονεύρωσης.

Σύνδρομο Reiter: Αρθρίτιδα, ουρηθρίτιδα και επιπεφυκίτιδα.

Αρθρίτιδα γόνατου:

Σκεφτείτε κυρίως τη μπορέλια (αρθρίτιδα Lyme- συχνά μεταναστευτική),  ψευδοουρική αρθρίτιδα, αντιδραστική αρθρίτιδα.

Αρθρίτιδα ισχίου:

Σκεφτείτε κυρίως την αντιδραστική αρθρίτιδα.

Αρθρίτιδα ποδοκνημικών:

Σκεφτείτε κυρίως τη ΡΑ, τη σαρκοείδωση. Αμφοτερόπλευρες αρθρίτιδες. Αιμοχρωμάτωση (κυρίως άντρες).

Αρθρίτιδα πηχεοκαρπικών:

Σκεφτείτε κυρίως τη ΡΑ. Αμφοτερόπλευρη.

Αρθρίτιδα ΜΚΦ – αρθρώσεων:

Σκεφτείτε τη ΡΑ (αμφοτερόπλευρη). Αιμοχρωμάτωση.

Αρθρίτιδα 1^ης ΜΤΦ – άρθρωσης:

Σκεφτείτε κυρίως την ουρική αρθρίτιδα.

Ορισμένες φορές ακόμη και στο μετατάρσιο, την άρθρωση του γόνατου/-την πηχεοκαρπική/-την ποδοκνημική.

Αρθρίτιδα άρθρωσης ώμου:

Σκεφτείτε κυρίως την αντιδραστική αρθρίτιδα, την αρθρίτιδα Lyme.

Αρθρίτιδα άρθρωσης αγκώνα:

Σκεφτείτε κυρίως την αρθρίτιδα Lyme (συχνά μεταναστευτική).

Πολυαρθρίτιδες:

Σκεφτείτε κυρίως τη ΡΑ (συμμετρικές αρθρίτιδες στις μικρές αρθρώσεις με διάρκεια > 6 εβδομάδων, κυρίως αρθρώσεις –ΜΚΦ, -ΕΜΦ, -ΜΤΦ, πηχεοκαρπικές, πρωινή ακαμψία > 30 λεπτών, όχι ΑΜΦ-αρθρώσεις), αιμοχρωμάτωση, ψωριασική αρθρίτιδα (η αρθρίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί πριν από τις βλάβες στο δέρμα/-τα νύχια, κυρίως ΑΜΦ-αρθρώσεις, καθώς και τις μικρές αρθρώσεις των ποδιών, ακόμη και δακτυλίτιδες, ενθεσίτιδες, βλάβες ΣΣ), ηπατίτιδα C, IBD.

Διαφορική διάγνωση

Τραυματισμοί (αίμαρθρο ή μετατραυματική αρθρίτιδα).

Σηπτική αρθρίτιδα.

Οστεοαρθρίτιδα (ο πόνος στην έναρξη της οστεοαρθρίτιδας είναι μέγιστος στην ηρεμία, μειώνεται σε καταπόνηση.

Σε έντονη οστεοαρθρίτιδα ακόμη και πόνος καταπόνησης).

Οι αρθραλγίες είναι συνηθισμένες σε ασθενείς με σύνδρομο Ehlers–Danlos (γενικευμένη νόσος του συνδετικού ιστού μεταξύ άλλων με υπερκινητικές αρθρώσεις).

Ο παλίνδρομος ρευματισμός, ο υποθυρεοειδισμός, η ακρομεγαλία, τα νοσήματα των παραθυρεοειδών ορισμένες φορές προκαλούν γενικευμένη αρθραλγία.

Μπορούν επιπλέον να εκδηλωθούν ως παρακακόηθες φαινόμενο (paramalign fenomen).