Διαταραχές προσαρμογής

Βλέπε και το υποκεφάλαιο Διαταραχή μετά από ψυχοτραυματικό στρες στο παρόν κεφάλαιο.

Ορισμός

Αποτελεί επακόλουθο αιφνίδιων ανατρεπτικών επεισοδίων ψυχικού τραύματος με επιβράδυνση ή δυσχερή προσαρμογή στην κατάσταση μετά από το τραύμα.

Αιτίες

Ως παράδειγμα αναφέρεται ο θάνατος συγγενούς, η οικονομική καταστροφή, η ανακάλυψη απιστίας του συζύγου/ της συζύγου, η ειδοποίηση για επικίνδυνη ασθένεια κτλ.

Συμπτώματα

Ποικίλα συμπτώματα, αλλά κυρίως άγχος και/ή εικόνα κατάθλιψης.

Συμπτώματα από το αυτόνομο (αίσθημα παλμών, ναυτία, απέχθεια προς το φαγητό κτλ.).

Τέσσερα τυπικά και προοδευτικά στάδια:

Στάδιο σοκ:

Διάρκεια από λεπτά μέχρι δύο ημέρες.

Χαρακτηρίζεται από μία γενική συναισθηματική επιπέδωση.

Η απουσία έκφρασης συναισθημάτων αποτελεί επακόλουθο ενεργοποίησης μηχανισμών άμυνας και δε σημαίνει ότι αντικατοπτρίζει αυτοσυγκράτηση ή εσωτερική ηρεμία.

Η μοναδική επικοινωνία, που έχει σημασία είναι, η μη-λεκτική επικοινωνία (το κράτημα του χεριού, το να του/της δώσουμε να πιει κάτι), η συζήτηση μπορεί να περιμένει.

Αν το στάδιο του σοκ γίνει εκτεταμένο, υπάρχει κίνδυνος αυτοκαταστροφικών αυθόρμητων ενεργειών.

Γι’ αυτό ποτέ δεν πρέπει να στέλνουμε στο σπίτι του μόνο του ένα άτομο, που βρίσκεται στο στάδιο σοκ.

Επικοινωνήστε με συγγενείς, φίλους ή συναδέλφους του ατόμου.

Στάδιο αντίδρασης:

Χαρακτηρίζεται από έντονη επιθυμία, διαμαρτυρία, πόνο και κατάθλιψη.

Η άρνηση (ένας από τους μηχανισμούς άμυνας) οδηγεί ορισμένα άτομα στο να μην αναφέρουν ότι ένα σημαντικό γεγονός έχει συμβεί στη ζωή τους, αλλά αναφέρουν μόνο το (δευτερογενές) άγχος τους και/ή τις διαταραχές ύπνου.

Γι’ αυτό αποτελεί ‘’υποχρέωση’’ η ‘’επένδυση’’ στην ανίχνευση από το ιστορικό γεγονότων της ζωής του ατόμου.

Ορισμένα άτομα συνεχίζουν να παραμένουν στο στάδιο της άρνησης, π.χ. μετά από ειδοποίηση για καρκίνο.

Στάδιο αναπροσαρμογής:

Σημαίνει μία διαδικασία, κατά την οποία αναγνωρίζεται βήμα-βήμα η κρίσιμη κατάσταση/απώλεια. Το πένθος μπορεί να επιστρέφει κατά κύματα και να παρερμηνεύεται ως κατάθλιψη, αν το ιστορικό είναι ελλιπές.

Στάδιο επαναπροσανατολισμού:

Η κρίσιμη κατάσταση δε χρειάζεται πλέον να διαταράσσει την εργασία άλλων ατόμων ούτε τις δραστηριότητες.

Αντικειμενική εξέταση

Εξαρτάται από το στάδιο, στο οποίο βρίσκεται το άτομο.

Βλέπε παραπάνω στα ‘’Συμπτώματα’’.

Διαφορική διάγνωση

Κατάθλιψη.

Ορισμένα τραύματα μπορεί σε ορισμένα συγκεκριμένα ευπαθή άτομα να προκαλέσουν αναβίωση προηγούμενων τραυμάτων, κάτι το οποίο συνεπάγεται ότι η συγκεκριμένη κρίσιμη περίοδος αποκτά για τους υπόλοιπους μία δυσανάλογη σημασία και τότε ονομάζεται υπερκαθορισμένη αντίδραση προσαρμογής, διαταραχή μετά από ψυχοτραυματικό στρες, διαταραχή αυτιστικού φάσματος (ως επακόλουθο μειωμένης ανοχής σε στρες).