Ορισμός: Έλλειμμα του ορθικού βλεννογόνου, μερικές φορές ακόμη και του υποκείμενου ιστού.
Αιτία: Η πιο συνηθισμένη αιτία είναι η επίμονη δυσθεράπευτη δυσκοιλιότητα.
Συμπτώματα: Επώδυνη αφόδευση, που συχνά συνοδεύεται από σπασμό του σφιγκτήρα και ελαφρύ αδιάκοπο πόνο, ο οποίος μπορεί να διαρκεί μέχρι και μία ώρα. Μερικές φορές σταγονοειδής αιμορραγία ερυθρού/ ανοιχτού ερυθρού χρώματος. Δυσκοιλιότητα εξαιτίας του φόβου κένωσης του εντέρου.
Αντικειμενική εξέταση: Επιφανειακά ελλείμματα του βλεννογόνου μέχρι βαθιά ελλείμματα. 90% των ραγάδων εντοπίζονται στην ευθεία προς τα πίσω της μέσης γραμμής. Η ψηλάφηση του ορθού είναι πολύ επώδυνη και σε μία τέτοια περίπτωση δεν είναι απαραίτητη η διενέργειά της.
Επιπλοκές: Στένωση πρωκτού (συχνά χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση). Υπερπλασία του δέρματος/βλεννογόνου του πρωκτού, κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία μορφώματος, που μοιάζει με πολύποδα (το λεγόμενο ινώδη πολύποδα).
Διαφορική διάγνωση: Πάντα πρέπει να μπαίνει ηυποψία, αν δεν εντοπίζεται ευθέως προς τα πίσω στη μέση γραμμή. Νόσος Crohn (συχνά πολλαπλές ραγάδες με βαθιούς κρατήρες), ορθοπρωκτικός καρκίνος, νοσήματα, που σχετίζονται με aids, όπως σάρκωμα Kaposi, σύφιλη (επηρμένα χείλη ραγάδων). Αιμορροῒδες, αιμάτωμα πρωκτού, πρωκτίτιδα, ξαφνικός έντονος πόνος πρωκτού (practalgia fugax), τραυματική βλάβη.
Διερεύνηση: Προσεκτική ψηλάφηση (μετά από αναισθησία, αν γίνεται). Η ορθο-/πρωκτοσκόπηση πρέπει να γίνεται στα μεσοδιαστήματα, που απουσιάζουν τα συμπτώματα. Διαφορετικά μπορεί να χρειαστεί νάρκωση. Όταν πρόκειται για ραγάδες, που δεν επουλώνονται, πάντα πρέπει να γίνεται παραπομπή και ιστολογική εξέταση, εκτομή του δείγματος εξέτασης από τα χείλη και τον πυθμένα της ραγάδας.