Υπομανία

Βλέπε επίσης το υποκεφάλαιο Διπολική διαταραχή, Μανία και αντίστοιχα Κυκλοθυμία στο παρόν κεφάλαιο.

Ορισμός

Διαρκές αυξημένο επίπεδο ψυχικής διάθεσης ή ευερεθιστότητα, όχι όμως στο βαθμό της μανίας.

Συχνά οι ασθενείς έχουν επίγνωση της ασθένειάς τους.

Επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπομανίας ερμηνεύονται ως Διπολική διαταραχή.

Αιτίες

Συχνά ως μέρος της διπολικής διαταραχής, έλλειψη ύπνου, ψυχικό τραύμα, θεραπεία με αντικαταθλιπτικά, φάρμακα (στεροειδή, λεβοντόπα), κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών (αλκοόλ, αμφεταμίνες, βενζοδιαζεπίνες κ.ά.), οργανική ασθένεια (π.χ. υπερθυρεοειδισμός).

Συμπτώματα

Ένας αυξημένος βαθμός ψυχικής διάθεσης ή ευερεθιστότητα για διάρκεια τουλάχιστον τεσσάρων ημερών συνεχώς.

Ο αυξημένος βαθμός διάθεσης μπορεί να οδηγήσει το άτομο στο να είναι πιο δημιουργικό, δραστήριο, χωρίς κριτική διάθεση.

Το άτομο θεωρεί ότι οι επιδόσεις του στον εργασιακό τομέα είναι εξαιρετικές.

Ενδεχομένως οικονομικές, σεξουαλικές παρεκκλίσεις κ.ά.

Η υπομανία μπορεί να προηγείται τόσο της μανιακής, όσο και της καταθλιπτικής φάσης στη διπολική διαταραχή.

Ισχύει ως προϋπόθεση ότι η κλινική εικόνα πρέπει να αποκλίνει σαφώς από τη φυσιολογική διάθεση του ατόμου και το ότι οι μεταβολές της λειτουργικότητας πρέπει να έχουν γίνει αντιληπτές από τον κοινωνικό περίγυρο, όπως επίσης και το ότι η διαταραχή δε θα πρέπει να είναι τόσο σοβαρή, ώστε να προκαλεί μείωση της λειτουργικότητας στον εργασιακό τομέα, τον κοινωνικό τομέα κτλ., ούτε να αποτελεί ένδειξη νοσοκομειακής περίθαλψης.

Πρέπει να απουσιάζουν ψυχωτικά συμπτώματα.

Επιπλέον πρέπει  να υπάρχουν και τουλάχιστον τρία (τέσσερα αν η υπερευαισθησία περιλαμβάνει αποκλειστικά μεταβολή του επιπέδου ψυχικής διάθεσης) από τα παρακάτω συμπτώματα:

* Αυξημένο αίσθημα αυτοπεποίθησης ή ευερεθιστότητα.

* Μειωμένη ανάγκη ύπνου (αισθάνεται ξεκούραστος/η μετά από τρεις ώρες).

* Περισσότερο ομιλητικός από ό,τι συνήθως.

* Βιώνει την εμπειρία γρήγορων σκέψεων, παρουσιάζει γρήγορους συνειρμούς.

* Εύκολη απόσπαση προσοχής.

* Αυξημένη και προσανατολισμένη στο στόχο ενεργητικότητα (συμμετέχει έντονα, όσο αφορά την εργασία, το σχολείο, την κοινωνική ή τη σεξουαλική ζωή) ή ψυχοκινητική διέγερση/ευερεθιστότητα.

* Ευχάριστες δραστηριότητες πιθανόν με δυσάρεστες συνέπειες (αυξημένη σεξουαλική επιθυμία και ικανότητα με άφρονες σεξουαλικές δραστηριότητες, επενδύσεις μεγάλων χρηματικών ποσών σε απερίσκεπτα έργα, ψώνια με χαρακτηριστικό τον έντονο καταναλωτισμό, κοινωνικές επαφές, η επιλογή των οποίων γίνεται χωρίς προκαταλήψεις κτλ.).

Η υπομανία χαρακτηρίζεται από ένα φάσμα μεταξύ βαριάς νόσησης και φυσιολογικής κατάστασης.

Διαφορική διάγνωση

Από τη διπολική διαταραχή, τη μανία, την άνοια μετωπιαίου λοβού, την υπερθυμική προσωπικότητα, την κατάχρηση ναρκωτικών, τον υπερθυρεοειδισμό.

Διερεύνηση

Η εκτίμηση πραγματοποιείται με βάση τη συνηθισμένη κατάσταση διάθεσης του συγκεκριμένου ατόμου.

Ιστορικό (μέρος της διπολικής διαταραχής; Κληρονομικότητα; Ψυχικό/φυσικό τραύμα; Ύπνος;).

Έλεγχος Τ4-ορ.;

Ανασκόπηση των φαρμάκων, που λαμβάνει ο ασθενής;

Σημεία κατάχρησης φαρμάκων ή ναρκωτικών;

Εξετάζεται η αναγκαιότητα παραπομπής για ΑΤ/ΜΤ εγκεφάλου.