Εμβοές

ICD-10 : H93.1

Ορισμός

Υποκειμενική αίσθηση βιώματος ήχου, που προέρχεται χωρίς εξωτερική ηχητική πηγή.

 

Αιτιολογία

Συνήθως πρόκειται για νευροαισθητήρια απώλεια της ακοής εξαιτίας πρεσβυακουσίας ή έκθεσης σε θόρυβο/ ακουστικό τραύμα (προσοχή στη μουσική διαμέσου μικρών ακουστικών/’’ψείρες’’).

Κατά ένα μεγάλο μέρος όλα τα νοσήματα του αυτιού μπορεί να συνδυάζονται με εμβοές.

 

Συχνότερα οι εμβοές σχετίζονται με νοσήματα, που προκαλούν απώλεια ακοής:

Νοσήματα του ακουστικού πόρου και του μέσου αυτιού (βύσμα κυψελίδας, ωτίτιδα, διάτρηση τυμπανικού υμένα, ωτοσκλήρυνση, τάση του μυός του αναβολέα ή του τείνοντος μυός του τυμπάνου).

Νοσήματα ακουστικού νεύρου και κοχλία (κληρονομική απώλεια ακοής, βλάβη εξαιτίας θορύβου, νόσος Ménière, κάκωση κρανίου, αιφνίδια κώφωση, ιοί, ακουστικό νευρίνωμα, πρεσβυακουσία).

Ορμονικές διαταραχές (διαβήτης, θυρεοειδική δυσλειτουργία), υπέρταση, υπόταση, στρες (συχνά αυξάνονται οι εμβοές), αυχεναλγία με μυικές συσπάσεις του αυχένα, αθηροσκλήρυνση, νοσήματα αίματος (π.χ. ερυθροκυττάρωση), αναιμία, βλάβες γνάθων και μάσησης (πίεση δοντιών, τρίξιμο δοντιών), ψυχικές διαταραχές(ανησυχία, κατάθλιψη. Οι εμβοές μπορεί να αποτελούν πρώιμο σημείο κατάθλιψης).

Οι εμβοές μπορεί να σχετίζονται με λήψη φαρμάκων (σαλικυλικών, ΜΣΑΦ, διουρητικών αγκύλης, κυτταροστατικών κ.ά.).

Δεν αποτελεί ασυνήθιστη κατάσταση η ύπαρξη εμβοών, χωρίς να μπορεί να βρεθεί αιτιολογικός παράγοντας.

 

Συμπτώματα

Πολύ συχνά σε ηλικιωμένους. Συχνά εκδηλώνεται μαζί με μείωση της ακοής, κυρίως νευροαισθητηριακού τύπου.

Οι εμβοές ταξινομούνται σε ΙΙΙ βαθμούς:

Βαθμού Ι:

Διαλείπουσες – ενοχλητικές αποκλειστικά σε ήσυχο περιβάλλον.

Βαθμού ΙΙ:

Συνεχείς εμβοές, αλλά μπορεί να υποχωρούν κατά τη διάρκεια κάποιας ενασχόλησης του ασθενή ή όταν υπάρχει θόρυβος του περιβάλλοντος, που τις καλύπτει.

Βαθμού ΙΙΙ: Συνεχείς εμβοές, βασανιστικές, που δεν αντιμετωπίζονται, ξυπνούν τον ασθενή κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Συνήθως συνυπάρχει υπερακουσία.

Οι εμβοές επιδεινώνονται σε στρες, ανησυχία, κατάθλιψη, διαταραχές ύπνου.

Επίσης οι εμβοές μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές ύπνου, διαταραχές συγκέντρωσης, κόπωση, υψηλή συννοσηρότητα με κατάθλιψη και ανησυχία. 1-2% πάσχουν από εμβοές τόσο ενοχλητικές, ώστε επιδρούν στις καθημερινές δραστηριότητες.

 

Διερεύνηση

Λεπτομερές ιστορικό:

Έναρξη, έκθεση σε θόρυβο, διάφορα νοσήματα, στα οποία συμπεριλαμβάνεται η ύπαρξη κατάθλιψης, ανησυχίας, διαταραχών ύπνου, στρες.

Ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης: Καταγραφή αναπηρίας εμβοών (Tinnitus Handicap Inventory / THI).

Ερμηνεία αποτελέσματος THI.

ΩΡΛ/κή εκτίμηση:

Ωτοσκόπηση, ακρόαση καρωτίδων, ψηλάφηση κροταφικής χώρας και τραχήλου/ ωμικής ζώνης, εξέταση ακοής, κροταφογναθική λειτουργία.

Εργαστηριακός έλεγχος:

ΑΠ, Hb, γλυκόζη-πλ.

Αν κριθεί απαραίτητο, Τ4/TSH.

Θεραπεία

Η συνήθης θεραπεία ανάλογα με το υποκείμενο αίτιο. Γενικά δεν υπάρχει κάποια ριζική θεραπεία για τις υποκειμενικές εμβοές (αυτό ισχύει περισσότερο εδώ από ότι σε γνωστά νοσήματα του αυτιού, όπως π.χ. εγχείρηση σε ωτοσκλήρυνση). Σε πρωτοεμφανιζόμενες εμβοές είναι σημαντική η έγκαιρη αντικειμενική ενημέρωση, που θα επηρεάσει την εξέλιξη των χρόνιων συμπτωμάτων. Αν χρειάζεται, παραπομπή σε ΩΡΛ/ακουολογικό κέντρο για συμμετοχή σε ’’ομάδα πασχόντων από εμβοές’’. Γενικά εκείνο που ισχύει για τους ασθενείς είναι η εύρεση της ατομικής λύσης για ανοχή της κατάστασης, που δημιουργείται – παρά το ότι συχνά οι εμβοές παραμένουν.   Είναι γνωστό ότι η σερτραλίνη μειώνει τις εμβοές, ακόμη και όταν απουσιάζει η ανησυχία/ κατάθλιψη. Πλήρης δράση μετά από χορήγηση του φαρμάκου για 12-16 εβδομάδες. Αρχικά μπορεί να διαπιστωθεί επιδείνωση των εμβοών για διάρκεια 1-2 εβδομάδων! Συχνά συμβαίνει να αναφέρει ο ασθενής ότι οι εμβοές παραμένουν, παρά το ότι είναι μικρότερου βαθμού και το ότι είναι πιο εύκολο να αποδεχτεί την ύπαρξη των εμβοών, ’’το άτομο αντιδρά λιγότερο στην ύπαρξή τους’’.   Δυστυχώς η σερτραλίνη μπορεί από μόνη της να προκαλέσει εμβοές ως παρενέργεια.   Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία θεωρείται πολύτιμη, προσφέρει αυξημένο έλεγχο στο δυσάρεστο αίσθημα και με τη βοήθειά της το αίσθημα αυτό μειώνεται. Πολλοί ασθενείς παθαίνουν κατάθλιψη, κάτι το οποίο από μόνο του μπορεί να αποτελέσει ένδειξη χορήγησης SSRI! Παραπομπή στον αρμόδιο ιατρό εργασίας για μείωση του θορύβου στο περιβάλλον εργασίας με μόνωση/ τοποθέτηση σε άλλο πόστο εργασίας; Δήλωση του περιστατικού ως εργατικό ατύχημα; Εμβοές βαθμού Ι – σπάνια ο ασθενής αναζητά ιατρική βοήθεια. Βαθμού ΙΙ-ΙΙΙ – παραπομπή σε ΩΡΛ/κή κλινική για εκτίμηση.   Ατομική φροντίδα: Είναι πολύ σημαντική η πρόληψη της εκδήλωσης εμβοών σε μικρές ηλικίες. Ο θόρυβος, που προέρχεται από διάφορες ενασχολήσεις κατά τον ελεύθερο χρόνο, συχνά πλησιάζει τα επίπεδα, που θεωρούνται ικανά για πρόκληση βλάβης (χορτοκοπτικό, μουσική, ακόμη και εκείνη που είναι ευχάριστη για το άτομο!). Ο περιορισμός της έκθεσης σε θόρυβο κατά το χρόνο εργασίας αποτελεί αυτονόητη προφύλαξη.   Φαρμακευτική αγωγή SSRI Σερτραλίνη υδροχλωρική.